ма́чта, -ы, ДМ -чце, мн. -ы, мачт і -аў, ж.

Высокі слуп для парусоў на судне, а таксама збудаванне ў выглядзе слупа для розных мэт.

|| прым. ма́чтавы, -ая, -ае.

М. лес.

М. ліхтар.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ма́чта

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. ма́чта ма́чты
Р. ма́чты ма́чтаў
Д. ма́чце ма́чтам
В. ма́чту ма́чты
Т. ма́чтай
ма́чтаю		 ма́чтамі
М. ма́чце ма́чтах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

ма́чта ма́чта, -ты ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ма́чта ж. ма́чта

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ма́чта, ‑ы, ДМ ‑чце, ж.

1. Высокі слуп або высокае стальное збудаванне на суднах для мацавання парусоў, назірання, сігналізацыі і пад. Хоць бы дымок на гарызонце, ветразь. Хай бы саюзніцкага карабля Нам мачта паказалася здаля. Зарыцкі.

2. Вышынная канструкцыя для падвешвання электрычных правадоў, для мацавання антэн радыёстанцый, для сігналізацыі і пад. З правага боку ўзносілася ў неба вялікая пражэктарная мачта. Васілёнак. Каля лагера паднялася чатырнаццаціметровая мачта, а наверсе яе развяваўся чырвоны сцяг лагера «Дружны». Сергіевіч.

•••

Грот-мачта — сярэдняя, самая высокая мачта на судне.

[Ад гал. mast.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ма́чта, машта ’слуп ці збудаванне на суднах для мацавання ветразей, назірання, сігналізацыі; вежа для мацавання правадоў, антэн’ (ТСБМ; Бяльк.). Паводле Крукоўскага (Уплыў, 83), запазычана з рус. мовы, у якой праз польск. мову прыйшло з гал. або н.-ням. mast ’тс’ < лац. mālus < *mazdos ’мачтавае дрэва’ (Фасмер, 2, 586; Васэрцыер, 148; Вальдэ, 363). Аднак яшчэ ст.-бел. маштъ (1500 г.), якое са ст.-польск. maszt < с.-в.-ням. mast (Машынскі, Geogr., 65; Булыка, Лекс. запазыч., 120).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ма́чта-антэ́на

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. ма́чта-антэ́на ма́чты-антэ́ны
Р. ма́чты-антэ́ны ма́чтаў-антэ́н
Д. ма́чце-антэ́не ма́чтам-антэ́нам
В. ма́чту-антэ́ну ма́чты-антэ́ны
Т. ма́чтай-антэ́най
ма́чтаю-антэ́наю		 ма́чтамі-антэ́намі
М. ма́чце-антэ́не ма́чтах-антэ́нах

Крыніцы: nazounik2008, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

грот-ма́чта

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. грот-ма́чта грот-ма́чты
Р. грот-ма́чты грот-ма́чтаў
Д. грот-ма́чце грот-ма́чтам
В. грот-ма́чту грот-ма́чты
Т. грот-ма́чтай
грот-ма́чтаю		 грот-ма́чтамі
М. грот-ма́чце грот-ма́чтах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

біза́нь-ма́чта

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. біза́нь-ма́чта біза́нь-ма́чты
Р. біза́нь-ма́чты біза́нь-ма́чт
біза́нь-ма́чтаў
Д. біза́нь-ма́чце біза́нь-ма́чтам
В. біза́нь-ма́чту біза́нь-ма́чты
Т. біза́нь-ма́чтай
біза́нь-ма́чтаю		 біза́нь-ма́чтамі
М. біза́нь-ма́чце біза́нь-ма́чтах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

фок-ма́чта

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. фок-ма́чта фок-ма́чты
Р. фок-ма́чты фок-ма́чт
фок-ма́чтаў
Д. фок-ма́чце фок-ма́чтам
В. фок-ма́чту фок-ма́чты
Т. фок-ма́чтай
фок-ма́чтаю		 фок-ма́чтамі
М. фок-ма́чце фок-ма́чтах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)