марыяне́тка
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
марыяне́тка |
марыяне́ткі |
| Р. |
марыяне́ткі |
марыяне́так |
| Д. |
марыяне́тцы |
марыяне́ткам |
| В. |
марыяне́тку |
марыяне́так |
| Т. |
марыяне́ткай
марыяне́ткаю |
марыяне́ткамі |
| М. |
марыяне́тцы |
марыяне́тках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
марыяне́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.
1. Лялька, якой кіруе акцёр пры дапамозе спецыяльнага прыстасавання.
Тэатр марыянетак.
2. перан. Пра чалавека, урад, які бяздумна дзейнічае па ўказцы, па волі іншых.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
марыяне́тка ж., прям., перен. марионе́тка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
марыяне́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
1. Тэатральная лялька, якой кіруе акцёр пры дапамозе спецыяльнага прыстасавання.
2. перан. Чалавек, урад, які слепа дзейнічае па ўказцы, па волі іншых.
[Фр. marionnette.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Марыяне́тка ’тэатральная лялька, якой кіруе акцёр пры дапамозе спецыяльнага прыстасавання’ (ТСБМ). Праз польск. ці рус. мову з франц. marionette ’тс’, экспрэсіўнага вытворнага ад Marion, якое да імені Marie (Фасмер, 2, 573). Даль (2, 782) выводзіць лексему ад імя італьянца Marioni.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
марионе́тка марыяне́тка, -кі ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Пумперлік ’мамотка’ (Шымк. Собр.). Няясна. Магчыма, з ням. Pumpernickel ’пернік; таўстушка’, менш верагодна — ідэнтычнае з укр. пімперля ’недаростак, малалетка’, запазычанага з заходнеславянскіх моў, параўн. польск. pimperlaj ’карлік, карапуз, малеча’, чэш. рітргіе ’лялька, марыянетка’, славац. pimprlik ’тс’, што з ням. Рітріег ’песта’, pimpelig, pimperlich ’распешчаны’ (ЕСУМ, 4, 406).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
петру́шкаII м.;
1. театр. марыя́нетка, -кі ж., ля́лька, -кі ж.;
2. (народный кукольный театр) ля́лечны тэа́тр;
3. перен., прост., шутл. шту́ка, -кі ж.;
вот кака́я петру́шка получи́лась вось яка́я шту́ка вы́йшла (атрыма́лася).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)