мана́рхія, -і, мн. -і, -хій, ж.
Форма дзяржаўнага кіравання, пры якой вярхоўная ўлада належыць адной асобе — манарху, а таксама дзяржава з такой формай кіравання.
○
Абсалютная манархія — дзяржава, у якой уся ўлада належыць толькі манарху.
Канстытуцыйная манархія — форма дзяржаўнага ладу, пры якім улада манарха абмежавана канстытуцыяй.
Саслоўная манархія — форма феадальнай дзяржавы, пры якой улада манарха спалучаецца з органамі саслоўнага прадстаўніцтва дваран, духавенства і гараджан.
|| прым. манархі́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мана́рхія
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
мана́рхія |
мана́рхіі |
| Р. |
мана́рхіі |
мана́рхій |
| Д. |
мана́рхіі |
мана́рхіям |
| В. |
мана́рхію |
мана́рхіі |
| Т. |
мана́рхіяй мана́рхіяю |
мана́рхіямі |
| М. |
мана́рхіі |
мана́рхіях |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
мана́рхія ж. мона́рхия;
○ абсалю́тная м. — абсолю́тная мона́рхия;
канстытуцы́йная м. — конституцио́нная мона́рхия;
сасло́ўная м. — сосло́вная мона́рхия
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мана́рхія, ‑і, ж.
Форма дзяржаўнага кіравання, пры якой вярхоўная ўлада належыць адной асобе — манарху, а таксама дзяржава з такой формай кіравання. Абмежаваная манархія. Неабмежаваная манархія.
•••
Абсалютная манархія — манархія, у якой уся ўлада належыць толькі манарху.
Канстытуцыйная манархія — форма дзяржаўнага ладу, пры якім улада манарха абмежавана канстытуцыяй.
Саслоўная манархія — форма феадальнай дзяржавы, пры якой каралеўская ўлада апіралася на органы прадстаўніцтва дваран, духавенства і гараджан.
[Ад грэч. monarchia — адзінаўладства.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мона́рхия мана́рхія, -хіі ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
цары́зм, -у, м.
Дзяржаўны лад, пры якім вярхоўная ўлада належыць цару; манархія.
|| прым. цары́сцкі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абсалюты́зм, -у, м.
Форма дзяржаўнага кіравання, пры якой вярхоўная ўлада цалкам належыць самадзяржаўнаму манарху; неабмежаваная манархія.
|| прым. абсалюты́сцкі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
цэзары́сцкі, ‑ая, ‑ае.
Гіст. Які мае адносіны да цэзарызму. Цэзарысцкая манархія.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
парламента́рны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да парламентарызму. Парламентарная рэспубліка. Парламентарная манархія.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тэакраты́чны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да тэакратыі, з’яўляецца тэакратыяй. Тэакратычная манархія.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)