магні́тны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
магні́тны |
магні́тная |
магні́тнае |
магні́тныя |
| Р. |
магні́тнага |
магні́тнай магні́тнае |
магні́тнага |
магні́тных |
| Д. |
магні́тнаму |
магні́тнай |
магні́тнаму |
магні́тным |
| В. |
магні́тны (неадуш.) магні́тнага (адуш.) |
магні́тную |
магні́тнае |
магні́тныя (неадуш.) магні́тных (адуш.) |
| Т. |
магні́тным |
магні́тнай магні́тнаю |
магні́тным |
магні́тнымі |
| М. |
магні́тным |
магні́тнай |
магні́тным |
магні́тных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
іанасфе́рна-магні́тны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
іанасфе́рна-магні́тны |
іанасфе́рна-магні́тная |
іанасфе́рна-магні́тнае |
іанасфе́рна-магні́тныя |
| Р. |
іанасфе́рна-магні́тнага |
іанасфе́рна-магні́тнай іанасфе́рна-магні́тнае |
іанасфе́рна-магні́тнага |
іанасфе́рна-магні́тных |
| Д. |
іанасфе́рна-магні́тнаму |
іанасфе́рна-магні́тнай |
іанасфе́рна-магні́тнаму |
іанасфе́рна-магні́тным |
| В. |
іанасфе́рна-магні́тны (неадуш.) іанасфе́рна-магні́тнага (адуш.) |
іанасфе́рна-магні́тную |
іанасфе́рна-магні́тнае |
іанасфе́рна-магні́тныя (неадуш.) іанасфе́рна-магні́тных (адуш.) |
| Т. |
іанасфе́рна-магні́тным |
іанасфе́рна-магні́тнай іанасфе́рна-магні́тнаю |
іанасфе́рна-магні́тным |
іанасфе́рна-магні́тнымі |
| М. |
іанасфе́рна-магні́тным |
іанасфе́рна-магні́тнай |
іанасфе́рна-магні́тным |
іанасфе́рна-магні́тных |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
я́дзерна-магні́тны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
я́дзерна-магні́тны |
я́дзерна-магні́тная |
я́дзерна-магні́тнае |
я́дзерна-магні́тныя |
| Р. |
я́дзерна-магні́тнага |
я́дзерна-магні́тнай я́дзерна-магні́тнае |
я́дзерна-магні́тнага |
я́дзерна-магні́тных |
| Д. |
я́дзерна-магні́тнаму |
я́дзерна-магні́тнай |
я́дзерна-магні́тнаму |
я́дзерна-магні́тным |
| В. |
я́дзерна-магні́тны (неадуш.) я́дзерна-магні́тнага (адуш.) |
я́дзерна-магні́тную |
я́дзерна-магні́тнае |
я́дзерна-магні́тныя (неадуш.) я́дзерна-магні́тных (адуш.) |
| Т. |
я́дзерна-магні́тным |
я́дзерна-магні́тнай я́дзерна-магні́тнаю |
я́дзерна-магні́тным |
я́дзерна-магні́тнымі |
| М. |
я́дзерна-магні́тным |
я́дзерна-магні́тнай |
я́дзерна-магні́тным |
я́дзерна-магні́тных |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
вінчэ́стар, -а, мн. -ы, -аў, м.
У інфарматыцы: запамінальнае ўстройства камп’ютара, у якім магнітныя дыскі размешчаны ў герметычным кажуху.
|| прым. вінчэ́старны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абмо́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
1. Усякі матэрыял для абмотвання чаго‑н.
2. звычайна мн. (абмо́ткі, ‑так). Палоска матэрыі для абмотвання нагі вышэй чаравіка. [Чалавек] быў.. у салдацкіх чаравіках з абмоткамі. Чорны.
3. Сістэма праваднікоў у электрычнай машыне, па якой праходзяць токі, што ствараюць магнітныя палі. Абмотка ротара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сообщи́ть сов.
1. (уведомить) паве́даміць;
2. (передать качество, свойство) перада́ць; (придать) нада́ць;
сообщи́ть интере́с к нау́кам перада́ць ціка́васць да наву́кі;
сообщи́ть желе́зу магни́тные ка́чества нада́ць жале́зу магні́тныя я́касці;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
по́люс, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Адзін з двух пунктаў перасячэння ўяўнай восі вярчэння Зямлі з зямной паверхняй, а таксама мясцовасць вакол гэтых пунктаў.
Паўночны п.
2. Адзін з двух супрацьлеглых канцоў электрычнага ланцуга або магніта (спец.).
Дадатны, адмоўны п.
3. перан. Што-н. зусім супрацьлеглае чаму-н. іншаму (кніжн.).
Гэтыя характары — два полюсы.
○
Полюсы свету (спец.) — пункты перасячэння нябеснай сферы т.зв. воссю свету, вакол якой адбываецца сутачнае вярчэнне гэтай сферы.
Паўночны і Паўднёвы полюсы свету.
Полюсы холаду (спец.) — вобласці найбольш нізкіх зімовых тэмператур на зямной паверхні.
Магнітныя полюсы Зямлі (спец.) — пункты на зямной паверхні, у якіх магнітная стрэлка з гарызантальнай воссю вярчэння прымае вертыкальнае становішча.
|| прым. по́люсны, -ая, -ае (да 2 знач.).
П. ток.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мо́мант, ‑у, М ‑нце, м.
1. Вельмі кароткі прамежак часу; імгненне, міг. На нейкі момант у пакоі запанавала цішыня. Шыловіч. Адзін момант — і першая лінія службы дзесяткамі зоркіх вачэй і чуткіх вушэй заблакіравала граніцу. Брыль. // чаго. Адрэзак часу, калі пачынаецца нейкае дзеянне, з’ява. Момант спаткання. Момант зацішша.
2. Пэўны прамежак часу, этап у гісторыі, развіцці чаго‑н., у жыцці каго‑н. Паэт [Колас] не прапусціў ніводнага больш-менш значнага моманту з жыцця і працы селяніна. Навуменка. Бывае, што нечакана светлы момант узнагароджвае чалавека за многія гады пакут. Кулакоўскі.
3. Частка, элемент, асобны бок якой‑н. з’явы. На мастацкіх палатках адлюстраваны моманты з працоўнай дзейнасці і адпачынку працоўных. «Беларусь».
4. Спец. Матэматычнае паняцце, якое адыгрывае значную ролю ў механіцы і тэорыі імавернасцей. Момант інерцыі. Момант сілы.
•••
Бягучы момант — сучасны, цяперашні момант.
Магнітны момант — асноўная велічныя, якая характарызуе магнітныя ўласцівасці рэчыва.
На момант — на імгненне; вельмі коратка.
У адзін момант — тое, што і у адзін міг (гл. міг).
[Лац. momentum.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ста́нцыя, ‑і, ж.
1. Месца прыпынку паяздоў і іншых транспартных сродкаў, якія курсіруюць па пэўнаму маршруту. Чыгуначная станцыя. □ Кажуць, станцыяй хутка паўстанак той стане — Значыць, стрэнецца шчасце маё і яе. Бачыла. На станцыях .. [Гарышны] выскокваў з вагона ўзяць бутэльку піва. Ракітны. // Будынак на прыпынках, спецыяльна абсталяваны для пасажыраў. Уперадзе, з-за ўзгорка, выпаўзалі чырвоныя камяніцы станцыі. Мележ. // Адлегласць паміж двума такімі прыпынкамі. Яшчэ дзве станцыі засталося ехаць.
2. Спецыяльная ўстанова, якая абслугоўвае ў якіх‑н. адносінах насельніцтва, арганізацыі раёна, тэрыторыі. Санітарна-эпідэміялагічная станцыя. Лодачная станцыя. Тэлефонная станцыя. □ Каб суняць плывуны і зрабіць іх падатлівымі людзям, непадалёку ад ствалоў была пабудавана магутная станцыя замарожвання глебы. Кулакоўскі. // Група навуковых супрацоўнікаў, якія вядуць даследчую работу па спецыяльнай праграме. Дрэйфуючая станцыя «Паўночны полюс». Селекцыйная станцыя.
3. Спец. Серыя гідралагічных, метэаралагічных і пад. назіранняў, атрыманых на моры, на пэўнай тэрыторыі зямной паверхні. Глыбакаводныя станцыі. Магнітныя станцыі.
•••
Гідраметрычная станцыя — пункт на рацэ для вымярэння вышыні ўзроўню вады, хуткасці цячэння, расходу вады і пад.
Касмічная станцыя — штучны спадарожнік Зямлі, на якім можа жыць і працаваць зменны экіпаж касманаўтаў.
Сартавальная станцыя — чыгуначная станцыя, асноўнае прызначэнне якой — фарміраваць і расфарміроўваць чыгуначныя саставы.
[Ад лац. stantia.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)