магні́тны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. магні́тны магні́тная магні́тнае магні́тныя
Р. магні́тнага магні́тнай
магні́тнае
магні́тнага магні́тных
Д. магні́тнаму магні́тнай магні́тнаму магні́тным
В. магні́тны (неадуш.)
магні́тнага (адуш.)
магні́тную магні́тнае магні́тныя (неадуш.)
магні́тных (адуш.)
Т. магні́тным магні́тнай
магні́тнаю
магні́тным магні́тнымі
М. магні́тным магні́тнай магні́тным магні́тных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

іанасфе́рна-магні́тны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. іанасфе́рна-магні́тны іанасфе́рна-магні́тная іанасфе́рна-магні́тнае іанасфе́рна-магні́тныя
Р. іанасфе́рна-магні́тнага іанасфе́рна-магні́тнай
іанасфе́рна-магні́тнае
іанасфе́рна-магні́тнага іанасфе́рна-магні́тных
Д. іанасфе́рна-магні́тнаму іанасфе́рна-магні́тнай іанасфе́рна-магні́тнаму іанасфе́рна-магні́тным
В. іанасфе́рна-магні́тны (неадуш.)
іанасфе́рна-магні́тнага (адуш.)
іанасфе́рна-магні́тную іанасфе́рна-магні́тнае іанасфе́рна-магні́тныя (неадуш.)
іанасфе́рна-магні́тных (адуш.)
Т. іанасфе́рна-магні́тным іанасфе́рна-магні́тнай
іанасфе́рна-магні́тнаю
іанасфе́рна-магні́тным іанасфе́рна-магні́тнымі
М. іанасфе́рна-магні́тным іанасфе́рна-магні́тнай іанасфе́рна-магні́тным іанасфе́рна-магні́тных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

я́дзерна-магні́тны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. я́дзерна-магні́тны я́дзерна-магні́тная я́дзерна-магні́тнае я́дзерна-магні́тныя
Р. я́дзерна-магні́тнага я́дзерна-магні́тнай
я́дзерна-магні́тнае
я́дзерна-магні́тнага я́дзерна-магні́тных
Д. я́дзерна-магні́тнаму я́дзерна-магні́тнай я́дзерна-магні́тнаму я́дзерна-магні́тным
В. я́дзерна-магні́тны (неадуш.)
я́дзерна-магні́тнага (адуш.)
я́дзерна-магні́тную я́дзерна-магні́тнае я́дзерна-магні́тныя (неадуш.)
я́дзерна-магні́тных (адуш.)
Т. я́дзерна-магні́тным я́дзерна-магні́тнай
я́дзерна-магні́тнаю
я́дзерна-магні́тным я́дзерна-магні́тнымі
М. я́дзерна-магні́тным я́дзерна-магні́тнай я́дзерна-магні́тным я́дзерна-магні́тных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

вінчэ́стар, -а, мн. -ы, -аў, м.

У інфарматыцы: запамінальнае ўстройства камп’ютара, у якім магнітныя дыскі размешчаны ў герметычным кажуху.

|| прым. вінчэ́старны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абмо́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

1. Усякі матэрыял для абмотвання чаго‑н.

2. звычайна мн. (абмо́ткі, ‑так). Палоска матэрыі для абмотвання нагі вышэй чаравіка. [Чалавек] быў.. у салдацкіх чаравіках з абмоткамі. Чорны.

3. Сістэма праваднікоў у электрычнай машыне, па якой праходзяць токі, што ствараюць магнітныя палі. Абмотка ротара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сообщи́ть сов.

1. (уведомить) паве́даміць;

2. (передать качество, свойство) перада́ць; (придать) нада́ць;

сообщи́ть интере́с к нау́кам перада́ць ціка́васць да наву́кі;

сообщи́ть желе́зу магни́тные ка́чества нада́ць жале́зу магні́тныя я́касці;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

по́люс, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Адзін з двух пунктаў перасячэння ўяўнай восі вярчэння Зямлі з зямной паверхняй, а таксама мясцовасць вакол гэтых пунктаў.

Паўночны п.

2. Адзін з двух супрацьлеглых канцоў электрычнага ланцуга або магніта (спец.).

Дадатны, адмоўны п.

3. перан. Што-н. зусім супрацьлеглае чаму-н. іншаму (кніжн.).

Гэтыя характары — два полюсы.

Полюсы свету (спец.) — пункты перасячэння нябеснай сферы т.зв. воссю свету, вакол якой адбываецца сутачнае вярчэнне гэтай сферы.

Паўночны і Паўднёвы полюсы свету.

Полюсы холаду (спец.) — вобласці найбольш нізкіх зімовых тэмператур на зямной паверхні.

Магнітныя полюсы Зямлі (спец.) — пункты на зямной паверхні, у якіх магнітная стрэлка з гарызантальнай воссю вярчэння прымае вертыкальнае становішча.

|| прым. по́люсны, -ая, -ае (да 2 знач.).

П. ток.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мо́мант, ‑у, М ‑нце, м.

1. Вельмі кароткі прамежак часу; імгненне, міг. На нейкі момант у пакоі запанавала цішыня. Шыловіч. Адзін момант — і першая лінія службы дзесяткамі зоркіх вачэй і чуткіх вушэй заблакіравала граніцу. Брыль. // чаго. Адрэзак часу, калі пачынаецца нейкае дзеянне, з’ява. Момант спаткання. Момант зацішша.

2. Пэўны прамежак часу, этап у гісторыі, развіцці чаго‑н., у жыцці каго‑н. Паэт [Колас] не прапусціў ніводнага больш-менш значнага моманту з жыцця і працы селяніна. Навуменка. Бывае, што нечакана светлы момант узнагароджвае чалавека за многія гады пакут. Кулакоўскі.

3. Частка, элемент, асобны бок якой‑н. з’явы. На мастацкіх палатках адлюстраваны моманты з працоўнай дзейнасці і адпачынку працоўных. «Беларусь».

4. Спец. Матэматычнае паняцце, якое адыгрывае значную ролю ў механіцы і тэорыі імавернасцей. Момант інерцыі. Момант сілы.

•••

Бягучы момант — сучасны, цяперашні момант.

Магнітны момант — асноўная велічныя, якая характарызуе магнітныя ўласцівасці рэчыва.

На момант — на імгненне; вельмі коратка.

У адзін момант — тое, што і у адзін міг (гл. міг).

[Лац. momentum.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ста́нцыя, ‑і, ж.

1. Месца прыпынку паяздоў і іншых транспартных сродкаў, якія курсіруюць па пэўнаму маршруту. Чыгуначная станцыя. □ Кажуць, станцыяй хутка паўстанак той стане — Значыць, стрэнецца шчасце маё і яе. Бачыла. На станцыях .. [Гарышны] выскокваў з вагона ўзяць бутэльку піва. Ракітны. // Будынак на прыпынках, спецыяльна абсталяваны для пасажыраў. Уперадзе, з-за ўзгорка, выпаўзалі чырвоныя камяніцы станцыі. Мележ. // Адлегласць паміж двума такімі прыпынкамі. Яшчэ дзве станцыі засталося ехаць.

2. Спецыяльная ўстанова, якая абслугоўвае ў якіх‑н. адносінах насельніцтва, арганізацыі раёна, тэрыторыі. Санітарна-эпідэміялагічная станцыя. Лодачная станцыя. Тэлефонная станцыя. □ Каб суняць плывуны і зрабіць іх падатлівымі людзям, непадалёку ад ствалоў была пабудавана магутная станцыя замарожвання глебы. Кулакоўскі. // Група навуковых супрацоўнікаў, якія вядуць даследчую работу па спецыяльнай праграме. Дрэйфуючая станцыя «Паўночны полюс». Селекцыйная станцыя.

3. Спец. Серыя гідралагічных, метэаралагічных і пад. назіранняў, атрыманых на моры, на пэўнай тэрыторыі зямной паверхні. Глыбакаводныя станцыі. Магнітныя станцыі.

•••

Гідраметрычная станцыя — пункт на рацэ для вымярэння вышыні ўзроўню вады, хуткасці цячэння, расходу вады і пад.

Касмічная станцыя — штучны спадарожнік Зямлі, на якім можа жыць і працаваць зменны экіпаж касманаўтаў.

Сартавальная станцыя — чыгуначная станцыя, асноўнае прызначэнне якой — фарміраваць і расфарміроўваць чыгуначныя саставы.

[Ад лац. stantia.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)