літыя́

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз.
Н. літыя́
Р. літыі́
Д. літыі́
В. літыю́
Т. літыёй
літыёю
М. літыі́

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

літыя́ ж., церк. лития́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

літыя́, ‑і, ж.

Спец.

1. Кароткае царкоўнае богаслужэнне.

2. Абрад у хрысціянстве, адпяванне нябожчыка.

[Ад грэч. lité — просьба, маленне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ліццё, -я́, н.

1. гл. ліць².

2. зб. Літыя металічныя вырабы.

Чыгуннае л.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

лі́ты

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. лі́ты лі́тая лі́тае лі́тыя
Р. лі́тага лі́тай
лі́тае		 лі́тага лі́тых
Д. лі́таму лі́тай лі́таму лі́тым
В. лі́ты (неадуш.)
лі́тага (адуш.)		 лі́тую лі́тае лі́тыя (неадуш.)
лі́тых (адуш.)
Т. лі́тым лі́тай
лі́таю		 лі́тым лі́тымі
М. лі́тым лі́тай лі́тым лі́тых

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

лі́ты

дзеепрыметнік, залежны стан, прошлы час, незакончанае трыванне

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. лі́ты лі́тая лі́тае лі́тыя
Р. лі́тага лі́тай
лі́тае		 лі́тага лі́тых
Д. лі́таму лі́тай лі́таму лі́тым
В. лі́ты (неадуш.)
лі́тага (адуш.)		 лі́тую лі́тае лі́тыя (неадуш.)
лі́тых (адуш.)
Т. лі́тым лі́тай
лі́таю		 лі́тым лі́тымі
М. лі́тым лі́тай лі́тым лі́тых

Кароткая форма: лі́та.

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

лития́ церк. літыя́, род. літыі́ ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

лі́ты, ‑ая, ‑ае.

Выраблены ліццём, адліты з плаўкага рэчыва. Літыя вырабы. Літая сталь.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ліццё, ‑я, н.

Спец.

1. Дзеянне паводле дзеясл. ліць (у 4 знач.).

2. зб. Літыя металічныя вырабы. Стальное ліццё. Чыгуннае ліццё.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Лі́цца ’цячы струменем’, ’распаўсюджвацца, выходзіць (аб дыме), разносіцца’, ’залівацца тлушчам’, ліць ’выліваць’, ’безупынна цячы’, ’выплаўляць’, ’распаўсюджваць’, ’ісці (пра вялікі дождж)’, лаг. лі́цца, тураў. ліць вуліўкі ’несці яйкі без шкарлупы’ (ТСБМ, Нас., Бяльк., Касп., Шат., Яруш., Сцяшк., КЭС, ТС), літыя боты ’боты з тоўстай гумы’ (лід., Сцяшк. Сл.; Ян.), літы ’выраблены ліццём’ (ТС). Укр. лити, рус. лить, ст.-польск. lić, суч. lać, н.-луж. laś, в.-луж. leć (lije), чэш. líti, славац. liať, славен. líti (líjem), серб.-харв. ли̏ти, балг. лия ’лить’, макед. излева ’выліваць, адліваць’, ст.-слав. излити ’выліць’. Прасл. liti (lьjǫ і пазней lějǫ), роднаснымі да якога з’яўляюцца: літ. lýti, lỹja ’ісці (аб дажджы)’, líeti, лат. liêt ’ліць’, lît ’струменіць’, ст.-грэч. ἄλεισον ’посуд на віно’, лац. lītus ’востраў’, кімр. lli ’мора’, lliant ’цячэнне’, гоц. leiþu ’фруктовы сок, сідр’, алб. lisë, lysë ’ручэй’, і.-е. *lē̆i ’ліць, капаць’ (Бернекер, 709, 710; Фасмер, 2, 504; Слаўскі, 4, 248; Махэк₂, 336; Бязлай, 2, 145).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)