ляту́чы
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
ляту́чы |
ляту́чая |
ляту́чае |
ляту́чыя |
| Р. |
ляту́чага |
ляту́чай
ляту́чае |
ляту́чага |
ляту́чых |
| Д. |
ляту́чаму |
ляту́чай |
ляту́чаму |
ляту́чым |
| В. |
ляту́чы (неадуш.) |
ляту́чую |
ляту́чае |
ляту́чыя (неадуш.) |
| Т. |
ляту́чым |
ляту́чай
ляту́чаю |
ляту́чым |
ляту́чымі |
| М. |
ляту́чым |
ляту́чай |
ляту́чым |
ляту́чых |
Крыніцы:
krapivabr2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
ляту́чы, -ая, -ае.
1. Здольны лятаць, насіцца ў паветры.
Лятучыя воблакі.
Лятучае насенне.
2. Здольны хутка перамяшчацца з месца на месца.
Л. атрад.
3. спец. Які хутка выпараецца, хутка праходзіць.
Лятучыя кіслоты.
Л. вірус.
4. перан. Які праводзіцца тэрмінова і хутка.
Л. сход.
Л. рэйд.
|| наз. ляту́часць, -і, ж. (да 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ляту́чы в разн. знач. лету́чий;
л. снег — лету́чий снег;
л. атра́д — лету́чий отря́д;
л. мі́тынг — лету́чий ми́тинг;
л. рэўматы́зм — лету́чий ревмати́зм;
л. эфі́рны але́й — лету́чее эфи́рное ма́сло;
○ ~чая мыш — лету́чая мышь;
~чыя ры́бы — лету́чие ры́бы;
◊ ~чая по́шта — лету́чая по́чта
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ляту́чы, ‑ая, ‑ае.
1. Які лятае, носіцца ў паветры. Лятучыя воблакі. // Здольны лятаць, насіцца ў паветры. Лятучае насенне. Лятучыя пяскі. □ Там-сям серабрылася ў паветры лятучае павуцінне. Караткевіч. // перан. Здольны хутка перамяшчацца з месца на месца, мяняць месца. Лятучы партызанскі атрад.
2. перан. Які хутка праходзіць, кароткачасовы (пра час, з’яву і пад.). Хай час пралятае лятучы, Усмешка заўжды, як вясна. Зарыцкі. // Мімалётны, які хутка мяняецца, няўлоўны. У часе прыязнай гамонкі, Лятучых жартаў і прыкрае Ускочыў хлопчык з крыкам звонкім, Каханак Богутаў, Адась. Колас.
3. Які праводзіцца раптоўна і хутка (пра сходы, мітынгі і пад.). Лятучы рэйд. Лятучы мітынг.
4. Які раптоўна пачынаецца і хутка праходзіць (пра хваробы). Лятучая ліхаманка. Лятучы рэўматызм.
5. Спец. Які хутка выпараецца. Лятучы эфірны алей. Лятучыя кіслоты.
•••
Лятучая мыш — гл. мыш.
Лятучая пошта гл. пошта.
Лятучыя рыбы гл. рыба.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ляту́чы ’цякучы (аб вадзе)’ (Сл. ПЗБ). Калька з польск. lecący < lecieć ’ліцца, цячы’, параўн. woda leci ’вада льецца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
лету́чий в разн. знач. ляту́чы;
лету́чий снег ляту́чы снег;
лету́чая мышь кажа́н;
лету́чая по́чта ляту́чая по́шта;
лету́чий ми́тинг ляту́чы мі́тынг;
лету́чий ревмати́зм мед. ляту́чы рэўматы́зм (рама́тус);
лету́чие соба́ки зоол. ляту́чыя саба́кі;
лету́чий драко́н зоол. ляту́чы драко́н.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
птэраза́ўр, ‑а, м.
Выкапнёвы паўзун, у якога пярэднія канечнасці ператварыліся ў крылы; лятучы яшчар.
[Ад грэч. pteron — крыло і sauros — яшчарка.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лята́ючы,
1. ‑ая, ‑ае. Тое, што і лятучы (у 1 знач.).
2. Дзеепрысл. незак. да лятаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лета́ющий
1. прич. які́ (што) лята́е;
2. прил. лята́ючы, ляту́чы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Лятонцы ’хуткі’ (іўеў., Сцяшк. Сл.), ’рухавы’ (шчуч., лаг., Сл. ПЗБ). Кантамінацыя польск. latający і бел. лятучы (з выпадзеннем польск. ‑aj‑).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)