Verbum

анлайнавы слоўнік

ля́мчыцца

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
	адз.	мн.
1-я ас.	-	-
2-я ас.	-	-
3-я ас.	ля́мчыцца	ля́мчацца
Прошлы час
м.	ля́мчыўся	ля́мчыліся
ж.	ля́мчылася
н.	ля́мчылася

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ля́мчыцца несов. сва́ливаться, сбива́ться

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ля́мчыцца, ‑чыцца; незак.

1. Збівацца ў лямец, рабіцца лямцам. Воўча лямчыцца.

2. Зал. да лямчыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ля́мчыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; незак., што.

Збіваць у лямец, рабіць лямцам.

Л. воўну.

|| зак. зля́мчыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны.

|| звар. ля́мчыцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -чыцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сва́ливаться^II несов. (к сваля́ться)

1. (получаться в результате валяния) зва́львацца;

2. (о волосах, шерсти) разг. калду́ніцца, збіва́цца, ля́мчыцца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Ля́мец ₁, ляме́ц, ля́мац, ля́мяц, ля́міц, ле́мыц, ля́мэць ’тоўсты, шчыльны матэрыял, звалены з воўны, шэрсці’ (ТСБМ, Грыг., Гарэц., Уладз., Нас., Шат., Касп., Растарг., ТС, Сл. ПЗБ; КЭС, лаг.), ’пракладка з лямцу ў хамуце пад хамуцінай’, ’лёгкая пракладка з саломы ці лямцу пад клешчамі’, ’падхамутнік’, ’потнік’, ’від хамута’ (Маслен., Бяльк., Нас., Сл. ПЗБ, Касп.), ’лямка, шляя’ (Др.-Падб.), ’ярмо, цяжкая работа’ (Мат. Гом.), ’ільняны або саламяны абруч, на які паляшучкі накручвалі валасы’ (Малч., Тарн., Маш., Сержп. Грам.; мазыр., Шпіл.), ля́мцы ’непрычасаныя валасы’ (клец., Нар. лекс.), ’каўтун’ (Мат. Гом.), ля́мчыцца ’збівацца ў камяк, каўтуны’, ля́мчыць ’валіць воўну’ (Нас.; КЭС, лаг.; ТСБМ, ТС), ля́мец ’пласт гною, сена і інш.’ (жытк., Нар. словатв.; ТС). Укр. ля́мець, рус. ля́мец ’тс’, польск. lamec ’тс’, lemiec, чэш. límec, lémec ’каўнер’. Няясна. Фасмер (2, 551) рус. лексему выводзіць з польск. lemiec ’каўнер’, адкідаючы версію Бернекера (1, 700), які ўзводзіць гэту лексему да франц. lame ’палоска, тонкі дрот’. Слаўскі (4, 39) дапускае бел. мову ў якасці крыніцы для запазычання з польск. lamiec або з ням. Lahn‑tresse ’стружка, галун з шоўку’. Карловіч (Wyr. obce, 335) і Брукнер (290) лічаць крыніцай с.-в.-ням. lîm ’рамка, аблямоўка’. Махэк₂ (326) лічыць роднасным (да чэш. lem ’тс’) грэч. λῶμα ’аблямоўка’.

Ля́мец ₂ ’гультай’ (Мат. Гом.). У выніку семантычнага пераносу з ля́мец ₁.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)