ляйчы́на гл. лейцы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ляйчы́на

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. ляйчы́на ле́йцы
Р. ляйчы́ны ле́йцаў
Д. ляйчы́не ле́йцам
В. ляйчы́ну ле́йцы
Т. ляйчы́най
ляйчы́наю		 ле́йцамі
М. ляйчы́не ле́йцах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ляйчы́на ж. вожжа́;

◊ л. пад хвост папа́ла (тра́піла) — вожжа́ под хвост попа́ла

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ляйчы́на,

гл. лейцы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

лейчына́ ж., см. ляйчы́на

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ле́йцы, -аў, адз. ляйчы́на, -ы і лейчына́, -ы́, ж.

Рамяні, вяроўкі для кіравання коньмі ў запрэжцы.

Выпусціць л. (таксама перан.: аслабіць сілу ўлады над кім-н.). Трымаць л. ў руках (таксама перан.: мець у сваіх руках уладу, кіраўніцтва).

◊

Ляйчына (лейчына) пад хвост папала каму-н. — аб неўраўнаважаных, капрызных паводзінах (разм.).

|| прым. ле́йцавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

во́жжи мн. ле́йцы, -цаў, ед. ляйчы́на, -ны ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Ляйца́ць ’прымацоўваць лейцы да аброці пры запраганні’ (Некр., Шат., ТСБМ; дзярж., Нар. сл.), ляйчы́на ’вожка’ (там жа; Сцяц. Словаўтв.), ляйчы́нкі ’маленькія лейцы пры аброці’ (гродз., Сцяц. Словатв.). Да ле́йцы (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ле́йцы, ‑аў; адз. ляйчына, ‑ы і лейчына, ‑ы, ж.

Вяроўкі, рамяні для кіравання коньмі ў запрэжцы. На высокім сядзенні, .. трымаючы туга нацягнутыя раменныя лейцы, сядзела маладая паненка. Колас. За мастом начальнік участка сагнаў нас з саней .. і хлыснуў лейчыной каня. Пташнікаў. Тузаючы за лейцы, бацька накіраваў Гнядва на дарогу. Васілёнак.

•••

Выпусціць лейцы з рук гл. выпусціць.

Ляйчына (лейчына) пад хвост папала (трапіла) каму — аб неапраўдана капрызных паводзінах.

Папусціць лейцы гл. папусціць.

Трымаць лейцы ў руках гл. трымаць.

Узяць лейцы ў рукі гл. узяць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ле́йцы (ед. ляйчы́на ж.) во́жжи;

◊ узя́ць л. ў ру́кі — взять во́жжи в ру́ки;

папусці́ць л. — отпусти́ть во́жжи;

вы́пусціць л. з рук — вы́пустить во́жжи из рук;

трыма́ць л. ў рука́х — держа́ть во́жжи в рука́х

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)