лу́бка
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
лу́бка |
лу́бкі |
| Р. |
лу́бкі |
лу́бак |
| Д. |
лу́бцы |
лу́бкам |
| В. |
лу́бку |
лу́бкі |
| Т. |
лу́бкай
лу́бкаю |
лу́бкамі |
| М. |
лу́бцы |
лу́бках |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Лу́бка, смарг. лу́бачка ’кош, карзіна’, ’сявенька (з кары)’, ’плецены саламяны кораб для мукі’, ’дзежка для трымання мукі пад рукой’, ’бочачка’, ’салянка з ліповай кары’, ’кошык, сплецены з саломы і лазы’ (Нас., Яруш., Мікуц., Касп., Мат. Гом., Шат., П. С., Гарэц., Юрч., Янк. БП., Ян., Мат. Маг., Сл. ПЗБ; КЭС, лаг.; паўд.-усх., КЭС; мядз., Нар. словатв., Жыв. сл.; барыс., Шн. 2; докш., маладз., Янк. Мат., Мат. АС; рагач., З нар. сл.), ’вулей у лесе’ (добр., рэч., Мат. Гом.), ’калыска’ (Сл. Брэс.; карэліц., Сл. ПЗБ); лу́бка і лу́пка ’раёўня’ (Сл. ПЗБ, слаўг., Нар. сл.), бялын. лупок ’лубок, што ставіцца на дрэве для лоўлі раёў’ (Мат. Маг.), лу́бка‑мядоўка ’ліповая бочачка для мёду’ (рагач., З нар. сл.; Сл. ПЗБ), лубок ’тс’ (карм., добруш., Мат. Гом.). Ст.-бел. лубка (Скурат, БЛ, 8, 13–14). Да луб 1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
лубо́к
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
лубо́к |
лубкі́ |
| Р. |
лубка́ |
лубко́ў |
| Д. |
лубку́ |
лубка́м |
| В. |
лубо́к |
лубкі́ |
| Т. |
лубко́м |
лубка́мі |
| М. |
лубку́ |
лубка́х |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
◎ Падлу́бнік ’прыстасаванне у ткацкім станку’ (Мат. Гом.). Да лубка (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
лу́бачны, ‑ая, ‑ае.
1. Зроблены з лубу (у 2 знач.); лубяны. Лубачная каробка.
2. Надрукаваны з лубка (у 4 знач.). Лубачная карціна.
3. Які мае адносіны да таннай прымітыўнай літаратуры, што выдавалася ў дарэвалюцыйнай Расіі для простага люду.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лубо́к м.
1. в разн. знач. лубо́к, род. лубка́ м.;
2. (лукошко) лубя́нка, -кі ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Лу́бачка ’грэбень запалак’ (міёр., Хрэст. дыял.; Сл. ПЗБ). Да луб 1, лу́бка (гл.). Названа паводле падабенства тонкай пласцінкі з запалкамі з тонкай палоскай кары.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ато́ра ’амецце’, ’дробная салома’ (Нас., Гарэц., Касп., Юрч., Серб., ЭШ, Бяльк., Інстр. лекс.). У Насовіча і Бялькевіча таксама ато́ря, ато́рьря, ато́рка, ото́рье ’тс’; аторніца ’лубка ў якой носяць атару’. Рус. дыял. (паўднёвае, заходняе) отора, оторье ’тс’, бранск. атора, аторя, оторье; укр. дыял. сум. атора. Рус. смал. оторница ’лубка для саломы, сена’. Паводле Праабражэнскага, 2, 136, якога падтрымлівае Фасмер, 3, 172, звязана з коранем *ter/tor, прадстаўленым у дзеяяслове церці; дакладней Даль, 2, 743, які змяшчаў отора, оторя ў артыкул оторять, оторить ’абмалаціць, раздрабніць шляхам трэння’; гэта і сапраўды аддзеяслоўны назоўнік ад згаданага дзеяслова (не адзначанага ў беларускіх слоўніках).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
лубо́к, ‑бка, м.
1. Тое, што і луб (у 2 знач.). На .. [ўслоне] вядро драўлянае, а каля вядра з лубка каробка. Галавач.
2. Тое, што і лубянка. Дзяўчаты ж запяваюць звонка песню Ды йдуць гурмою з лубкамі ў руках: Суніцы сакавітыя на ўзлессі! Кірэенка.
3. звычайна мн. (лу́бкі, ‑оў). Тонкія дошчачкі, якія накладаюцца на месца касцявога пералому. Рука ў лубках гудзе надаедлівым болем. Брыль.
4. Ліпавая дошка, на якой даўней гравіравалася карціна для друкавання. // Надрукаваная з такой дошкі карціна, якая вызначалася прастатой і даступнасцю вобразаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)