ле́пка
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
ле́пка |
| Р. |
ле́пкі |
| Д. |
ле́пцы |
| В. |
ле́пку |
| Т. |
ле́пкай
ле́пкаю |
| М. |
ле́пцы |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
ляпны́, ‑ая, ‑ое.
Які мае адносіны да лепкі. Ляпная работа. // Зроблены з дапамогай лепкі; з вылепленымі ўпрыгожваннямі. Ляпныя арнаменты. Ляпны карніз.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́лепіцца, ‑піцца; зак.
Разм. Зрабіцца, стварыцца ў працэсе лепкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пластылі́н, -у, м.
Матэрыял для лепкі, які складаецца з гліны і воску з дабаўленнем тлушчаў, вазеліну і інш. рэчываў, што перашкаджаюць высыханню.
|| прым. пластылі́навы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Ляпны́ ’зроблены з дапамогай лепкі’ (ТСБМ). З рус. лепной ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
скульпту́ра, -ы, мн. -ы, -ту́р, ж.
1. Майстэрства стварэння аб’ёмных мастацкіх твораў шляхам разьбы, высякання, лепкі або адліўкі, коўкі, чаканкі.
2. Твор такога мастацтва, а таксама сукупнасць такіх твораў.
Скульптуры, выкананыя на высокім мастацкім узроўні.
|| прым. скульпту́рны, -ая, -ае.
С. партрэт.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Ле́пкацца ’цалавацца’ (ТС). Адпрыметнікавае ўтварэнне, як слізгацца. Да *лепкі / ліпкі, ліпнуць, ляпіць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ляпі́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., ле́піцца; незак.
1. Быць пластычным, прыгодным для лепкі, здольным прыляпляцца.
Пластылін добра лепіцца.
2. Цесна размяшчацца адзін каля аднаго.
Абапал вуліцы ляпіліся старэнькія хаткі.
3. Стварацца з пластычных матэрыялаў.
Скульптурныя партрэты лепяцца марудна.
4. разм. Прыставаць, вязацца, чапіцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пластылі́н, ‑у м.
Незасыхаючая пластычная маса з гліны, воску і тлушчу і іншых рэчываў, якая ўжываецца для лепкі. Алёша тым часам скамячыў у далоні пластылін і зноў апусціў рукі пад стол. Нядзведскі.
[Ад грэч. plastós — вылеплены.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уляпі́ць, уляплю, улепіш, улепіць; зак.
1. што. Уставіць, урабіць што‑н. пры дапамозе лепкі. Уляпіць мазаіку ў сцяну.
2. што, каму. Разм. Моцна ўдарыць, выцяць. Злаўчыўшыся, .. [Каржаневіч] так уляпіў у вуха Вергнеру, што той ледзь устояў на нагах. Гурскі. // Збіць каго‑н. [Пятрусь:] — Калі аконам з парабкамі памкнуліся заняць хлеў, дык яму так уляпілі хлопцы, што той ледзьве ўцёк. Гартны.
3. што, каму. Разм. Ужываецца замест дзеясловаў даць, паставіць і пад. пры ўзмацненні або нечаканасці дзеяння. Уляпіць вымову. Уляпіць вучню двойку. □ [Бялькевіч:] — Ну, вінаватыя. Але ж гэтакі штраф уляпіць — дзесяць працадзён! Мнагавата! Савіцкі.
4. што. Разм. Патраціць на што‑н. «Ой, якая раскоша! Усяго накупілі. Ой, шалёныя ж грошы за ўсё гэта ўляпілі!..» Бялевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)