кіжла́й
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
кіжла́й |
кіжлаі́ |
| Р. |
кіжлая́ |
кіжлаё́ў |
| Д. |
кіжлаю́ |
кіжлая́м |
| В. |
кіжлая́ |
кіжлаё́ў |
| Т. |
кіжлаё́м |
кіжлая́мі |
| М. |
кіжлаю́ |
кіжлая́х |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
кіжла́й, -лая́ м., прост. ро́хля, тю́ря, тюфя́к
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пе́нтюх прост., бран. цюхця́й, -цяя́ м.; цяльпу́к, род. цельпука́ м.; кіжла́й, -лая́ м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ро́хля м. и ж., прост. (о мужчине) кіжла́й, -лая́ м., цяльпу́к, род. цельпука́ м., цюхця́й, -цяя́ м.; (о женщине) кіжла́йка, -кі ж., цяльпу́чка, -кі ж., цюхця́йка, -кі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
тюфя́к
1. сянні́к, род. сенніка́ м.; (матрац) матра́ц, -ца м.;
2. перен., разг. цюхця́й, -цяя́ м., кіжла́й, -ла́я м., пяхце́р, род. пехцяра́ м.;
3. (в гидротехнике) цюфя́к, -ка́ м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Лапаву́хі, лыпаву́хі ’аблавухі’ (Шат., ТСБМ, Яўс.; паўн.-усх., КЭС) ’някемлівы, непаспешлівы’ (ТСБМ), рус. наўг., валаг. лопоу́хий ’кіжлай, цяльпук, цюхцяй’, ’разява’, ’ёлуп’, а ў літаратурнай мове і ’аблавухі’. Бел.-рус. ізалекса старажытнай пары. Балтызм, параўн. літ. lapaaũsis ’лапавухі’, ’разява’. Ёсць і інш. балт.-усх.-слав. ізалекса: літ. aplėpaũsis, nulėpaũsis, лат. ļutausis, lutàusis — бел. віславухі, рус. вислоухий ’аблавухі; павольны, някемлівы, няўклюдны’. Першая частка звязана са значэннем ’вісець, абвісаць’. Такі ж сэнс і ў літ. luzgaũsis (дзе luzgė — ’галіна павіслай бярозы’). У ідэнтычных (паводле семантыкі) лексемах польскай, украінскай і паўднёва-славянскай моў першая частка звязана з klepati: польск. klapouchy, укр. клапоухий, капло(в)ухий, славен. klapoúch, серб.-харв. кле̏мпав, балг. клепоу́х ’аблавухі’, макед. клапушест ’нязграбны, няспрытны’. Сюды ж лыпаву́шка, лыпаву́шына ’аблавушка’ (Яўс.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)