крыжано́сец, -но́сца, мн. -но́сцы, -но́сцаў, м.

Удзельнік крыжовых паходаў, які першапачаткова насіў на адзенні чырвоны крыж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

крыжано́сец

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. крыжано́сец крыжано́сцы
Р. крыжано́сца крыжано́сцаў
Д. крыжано́сцу крыжано́сцам
В. крыжано́сца крыжано́сцаў
Т. крыжано́сцам крыжано́сцамі
М. крыжано́сцу крыжано́сцах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

крыжано́сец, -но́сца м.

1. ист. крестоно́сец;

2. зоол. крестоно́сец

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

крыжано́сец, ‑носца, м.

1. Гіст. Удзельнік крыжовых паходаў, які першапачаткова насіў на адзенні крыж з чырвонай тканіны.

2. Жук, шкоднік злакаў, з чорным крыжападобным рысункам на жоўтых надкрылах.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

крыжа́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м. (разм.).

Тое, што і крыжаносец.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

крестоно́сец

1. ист. крыжано́сец, -сца м., крыжа́к, -ка́ м.;

2. зоол. крыжано́сец, -сца м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

крыжа́к, ‑а, м.

Разм. Тое, што і крыжаносец (у 1 знач.). Па працягу стагоддзяў змагаліся мазуры з нямецкімі захопнікамі за хлеб з роднага поля і за родную мову, пачаўшы гэтую барацьбу яшчэ з крыжакамі. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Крыжа́к 1 ’крыжаносец’ (ТСБМ, Нас., Яруш.). Ст.-бел. крыжакъ і іншыя вытворныя (Булыка, Запазыч., 176). Запазычанні з польскай мовы.

Крыжа́к 2 ’падстаўка пад дзяжу’ (Сцяшк., Сл. паўн.-зах.). Падстаўка ў выглядзе крыжа. Гл. крыж 1.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)