абго́н, -у, м.

1. гл. абагнаць.

2. Першая кругавая баразна на ворыве.

Зрабіць а.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кругово́й кругавы́;

кругова́я ско́рость физ. кругава́я ско́расць;

кругова́я оборо́на воен. кругава́я абаро́на;

◊

кругова́я пору́ка кругава́я пару́ка.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

віхо́р¹, -хра́, мн. -хры́, -хро́ў і ві́хар, віхру, мн. віхры, віхраў, м.

Імклівая кругавая плынь ветру.

Снежны в.

В. падзей (перан.). Імчацца віхрам (прысл.).

|| прым. віхравы́, -а́я, -о́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кругавы́

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. кругавы́ кругава́я кругаво́е кругавы́я
Р. кругаво́га кругаво́й
кругаво́е		 кругаво́га кругавы́х
Д. кругаво́му кругаво́й кругаво́му кругавы́м
В. кругавы́ (неадуш.)
кругаво́га (адуш.)		 кругаву́ю кругаво́е кругавы́я (неадуш.)
кругавы́х (адуш.)
Т. кругавы́м кругаво́й
кругаво́ю		 кругавы́м кругавы́мі
М. кругавы́м кругаво́й кругавы́м кругавы́х

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

кругавы́, ‑ая, ‑ое.

Які мае адносіны да круга, адбываецца па кругу. Кругавы маршрут. Кругавыя працэсы.

•••

Кругавая абарона — лінія абароны, якая ўтварае замкнуты ланцуг вакол якога‑н. пункта.

Кругавая парука — а) калектыўная адказнасць усіх членаў якой‑н. групы людзей за дзеянні гэтай групы або асобных яе членаў; б) узаемнае ўкрывальніцтва, узаемная выручка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

радыя́льна-кругавы́

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. радыя́льна-кругавы́ радыя́льна-кругава́я радыя́льна-кругаво́е радыя́льна-кругавы́я
Р. радыя́льна-кругаво́га радыя́льна-кругаво́й
радыя́льна-кругаво́е		 радыя́льна-кругаво́га радыя́льна-кругавы́х
Д. радыя́льна-кругаво́му радыя́льна-кругаво́й радыя́льна-кругаво́му радыя́льна-кругавы́м
В. радыя́льна-кругавы́ (неадуш.)
радыя́льна-кругаво́га (адуш.)		 радыя́льна-кругаву́ю радыя́льна-кругаво́е радыя́льна-кругавы́я (неадуш.)
радыя́льна-кругавы́х (адуш.)
Т. радыя́льна-кругавы́м радыя́льна-кругаво́й
радыя́льна-кругаво́ю		 радыя́льна-кругавы́м радыя́льна-кругавы́мі
М. радыя́льна-кругавы́м радыя́льна-кругаво́й радыя́льна-кругавы́м радыя́льна-кругавы́х

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

пару́ка ж. пору́ка; руча́тельство ср.;

узя́ць (адда́ць) на ~кі — взять (отда́ть) на пору́ки;

◊ кругава́я п. — кругова́я пору́ка

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пору́ка пару́ка, -кі ж.; (ручательство) зару́ка, -кі ж.;

◊

взять (отпусти́ть) на пору́ки узя́ць (адпусці́ць) на пару́кі;

кругова́я пору́ка кругава́я пару́ка.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

абго́н, ‑у, м.

1. Дзеянне паводле дзеясл. абганяць — абагнаць (у 1 знач.).

2. Першая кругавая баразна на ворыве. [Гіляр:] — Прывязу трактар сёння і зраблю абгон.., а заўтра — за дзень, за другі — увесь будзе ляжаць бродаўскі папар дагары скібаю. Баранавых.

•••

У абгон (бегчы, ехаць і пад.) — навыперадкі, абганяючы адзін аднаго.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Канча́лі ’крайнія вуліцы ў вёсцы; канец вуліцы, край населенага пункта’ (Яшк.). Вузкі бел. рэгіяналізм (з суфіксам ‑аль, які ўтварае назоўнікі з называннем прасторавых паняццяў, як круеаль ’кругавая дарога’, гл. Сцяцко, Афікс. наз., 146–147). Сюды ж кабальны ’канчатковы’ (Гарэц., Др.-Падб.). Падобнае ўтварэнне ў лексемы канчулянец ’жыхар канца вёскі’ (карэліц., Нар. словатв.) і канчанец ’тс’ (Янк. ©), канчані (мн.) ’тс’ (бялын., Янк. Мат.). Гл. таксама канчар.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)