копы́то ср. капы́т, -та́ м.;
◊
куда́ конь с копы́том, туда́ и рак с клешнёй куды́ конь з капыто́м, туды́ і рак з клю́шняй;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
задратава́ць сов. (задеть подковой копыто другой ноги — о лошади) засе́чь (но́гу)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
задрато́ўваць несов. (задевать подковой копыто другой ноги — о лошади) засека́ть (но́гу)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
закова́ть сов.
1. закава́ць, мног. пазако́ўваць;
2. (повредить копыто) закава́ць, задратава́ць, засячы́;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
капы́т, -та́ м. копы́то ср.;
◊ ~та́мі налажы́ць — окочу́риться;
задра́ць ~ты́ — протяну́ть но́ги
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
закава́ць сов., в разн. знач. закова́ть;
з. у кайда́ны́ — закова́ть в кандалы́;
з. капы́т — закова́ть копы́то;
маро́з ~ва́ў раку́ — моро́з закова́л ре́ку
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Капы́та, капыт ’капыты’, укр. копито, рус. копыто, чэш. kopyto, славац. kopyto, польск. kopyto, в.-луж. kopyto, н.-луж. kopyto, балг. копито, серб.-харв. ко̀пито, славен. kapíto. Існуюць дзве версіі паходжання гэтага праславянскага слова. Першая: ад капаць (параўн. kopać ’капаць і біць нагой, капытам’, ст.-рус. копысати ’выкідваць зямлю капытамі’ (Бернекер, 565; Фасмер, 2, 320). Шпэхт (Der Ursprung, 85) параўноўвае прасл. kopyto і ст.-інд. śapháh, ст.-іран. safa ’капыт’, ст.-ісл. hófr, ст.-в.-ням. huof ’тс’. У абедзвюх версіях нявытлумачанай застаецца суфіксацыя ‑yto, якая не характэрна для славянскай моўнай глебы (вакалізм ‑y‑ даволі рэдка сустракаецца ў фарманце ‑to (SP, 11, 40). Уражвае адсутнасць паралелей у балтыйскіх мовах. Польск. kopać і ст.-рус. копысати маглі атрымаць другаснае значэнне над уплывам kopyto. Можна, аднак, звесці дзве версіі да адной, калі звярнуць увагу на індаеўрапейскія паралелі да прасл. kopati; ст.-грэч. σκάπτω ’капа́ю’, σκάπετος, κάπετος ’капанне’ (і.-е. *(s)k̑ap). Тады ў нашым выпадку можна рэканструяваць пачатковае і.-е. *(s)k̑ з падвойнай рэфлексацыяй у мовах satəm: *(s)k і k̑ (Мартынаў, Слав. аккам., 154).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)