кашла́ты
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
кашла́ты |
кашла́тая |
кашла́тае |
кашла́тыя |
| Р. |
кашла́тага |
кашла́тай
кашла́тае |
кашла́тага |
кашла́тых |
| Д. |
кашла́таму |
кашла́тай |
кашла́таму |
кашла́тым |
| В. |
кашла́ты (неадуш.)
кашла́тага (адуш.) |
кашла́тую |
кашла́тае |
кашла́тыя (неадуш.)
кашла́тых (адуш.) |
| Т. |
кашла́тым |
кашла́тай
кашла́таю |
кашла́тым |
кашла́тымі |
| М. |
кашла́тым |
кашла́тай |
кашла́тым |
кашла́тых |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
кашла́ты, -ая, -ае.
1. Пакрыты густой доўгай поўсцю ці валасамі; калматы.
К. сабака.
Кашлатыя валасы.
2. 3 густым веццем, шырокімі лапкамі; разгалісты.
Кашлатая елка.
|| наз. кашла́тасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кашла́ты мохна́тый; косма́тый, лохма́тый
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
кашла́ты, ‑ая, ‑ае.
Разм.
1. Пакрыты доўгай поўсцю; калматы. У хляве ўся Тарэнтава маёмасць: худы кашлаты конь. Галавач. // З густымі ўскудлачанымі валасамі. Кашлатая Саўкава галава з цэлаю шапкаю чорных валасоў зняважліва ківалася. Колас.
2. Разгалісты, з густым веццем, шырокімі лапкамі. Кашлатыя елкі і выносістыя хвоі абступалі дарогу. С. Александровіч. Неўзабаве трапяткі агеньчык асвятліў бронзавыя, ствалы бліжніх сасонак, кашлатыя лапы іх, нібы жывыя, цягнуліся да агеньчыка. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Кашлат́ы ’пакрыты доўгай поўсцю; калматы’, ’з густымі ўскудлачанымі валасамі’; ’разгалісты, з густым веццем, шырокімі лапкамі’ (ТСБМ); ’марны, паніклы’ — аб садзе (гл. Сл. паўн.-зах., 2); ’касалапы, нязграбны’ (Касп.). Слова з досыць няяснай гісторыяй. Параўн. укр. ко́шлати ’кудлаціць, лахмаціць’, кошла́тий ’кашлаты’. Гэты ўкр. дзеяслоў Слаўскі (2, 557) параўноўвае з польск. koślać się ’кульгаць, спатыкацца’, чэш. дыял. *košľať se ’ісці хістаючыся’, укр. ко́шлати ’кудлаціць, лахмаціць’ і выстаўляе праформу прасл. (дыял.) *kosljati. Гэты дзеяслоў звязаны з прасл. *kosъ ’косы і г. д.’ (вельмі разгалінаванае сямейства слоў); суф. тут *‑ljati.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
хохла́тый
1. чуба́ты;
2. (лохматый) разг. кудла́ты, кашла́ты.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зеляню́сенькі, ‑ая, ‑ае.
Разм. Вельмі зялёны; зелянюткі. А знізу гэты лес кашлаты Меў зелянюсенькія шаты Лазы, чаромхі ці крушыны, Алешын ліпкіх. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мохна́тый махна́ты; касма́ты; калма́ты; кудла́ты; кашла́ты;
мохна́тое полоте́нце махна́ты (касма́ты) ручні́к.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́брыкнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
Аднакр. да выбрыкваць (у 1 знач.). Адзін худы, кашлаты конік бесперастанку цягаўся па поплаве — то кусане каго-небудзь, то заразліва выбрыкне. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Ко́шла ’жанчына з недагледжанымі, калматымі валасамі’ (Нар. сл.). Да кашлаты (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)