каха́нак, -нка, мн. -нкі, -нкаў, м. (разм.).
1. Любы, каханы (у 2 знач.).
2. Тое, што і палюбоўнік.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
каха́нак
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
каха́нак |
каха́нкі |
| Р. |
каха́нка |
каха́нкаў |
| Д. |
каха́нку |
каха́нкам |
| В. |
каха́нка |
каха́нкаў |
| Т. |
каха́нкам |
каха́нкамі |
| М. |
каха́нку |
каха́нках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
каха́нак, -нка м., разг. любо́вник
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
каха́нак, ‑нка, м.
Разм.
1. Любы, каханы (у 2 знач.). Той вясною дзяўчына чакала, Што з паходу каханак прыйдзе, Вясну радасна так загукала, А каханка... забіў якісь злыдзень. Чарот.
2. Тое, што і палюбоўнік. — Мой адзін знаёмы вось так ажаніўся. А ў жонкі дружок патайны быў. Выпусцілі яго з турмы, ён адразу да яе. Ёй, вядома, ніякага сэнсу не было кідаць майго знаёмага, а каханак не адступаўся. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Каха́нак ’любы, каханы’ (ТСБМ, Сцяшк. МГ, Нас. і г. д.), каха́нка ’любая, каханая’. Гэтыя словы засведчаны ўжо ў ст.-бел. мове: коханка, коханокъ. Дзеяслоў кохати ў ст.-бел. мове Булыка (Запазыч., 173) адносіць да паланізмаў. Зразумела, што і вытворныя, якія маюць адпаведнасці ў польск. (kochanek, kochanka), хутчэй за ўсе таксама запазычанні. Няясна, з якіх прычын коханка, коханокъ Булыка адносіць да ўтварэнняў, якія ўзніклі ўжо ў бел. мове (гл. с. 15, дзе гаворыцца, што пасля экземпліфікацыі прыводзяцца дэрываты, утвораныя на бел. глебе). Параўн. Кюнэ, Poln., 66.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
каха́нка
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
каха́нка |
каха́нкі |
| Р. |
каха́нкі |
каха́нак |
| Д. |
каха́нцы |
каха́нкам |
| В. |
каха́нку |
каха́нак |
| Т. |
каха́нкай
каха́нкаю |
каха́нкамі |
| М. |
каха́нцы |
каха́нках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
вздыха́тель разг., уст. пакло́ннік, -ка м., каха́нак, -нка м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
любо́вник
1. палюбо́ўнік, -ка м.;
2. (влюблённый) каха́нак, -нка м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абра́ннік, -а, мн. -і, -аў, м. (высок.).
1. Той, хто абраны кім-н. для выканання якіх-н. абавязкаў.
Дэпутаты — абраннікі народа.
2. перан. Незвычайна здольны, асаблівы чалавек.
А. лёсу.
3. Любімы чалавек, каханак.
А. сэрца.
|| ж. абра́нніца, -ы, мн. -ы, -ніц.
|| прым. абра́нніцкі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Лахада́н, лыхыдан ’каханак’ (Юрч. Фраз. 3). Да лоха- дзіць ’гаварыць недарэчнае’ (гл.). Параўн. таксама рус. арл., смал- лахарь ’каханак, залётнік’, гом. лахарнинать ’гарэзаваць, пакасціць’. Аб суф. -ан гл. Сцяцко, Афікс. наз., 26.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)