кафедра́льны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
кафедра́льны |
кафедра́льная |
кафедра́льнае |
кафедра́льныя |
| Р. |
кафедра́льнага |
кафедра́льнай
кафедра́льнае |
кафедра́льнага |
кафедра́льных |
| Д. |
кафедра́льнаму |
кафедра́льнай |
кафедра́льнаму |
кафедра́льным |
| В. |
кафедра́льны (неадуш.)
кафедра́льнага (адуш.) |
кафедра́льную |
кафедра́льнае |
кафедра́льныя (неадуш.)
кафедра́льных (адуш.) |
| Т. |
кафедра́льным |
кафедра́льнай
кафедра́льнаю |
кафедра́льным |
кафедра́льнымі |
| М. |
кафедра́льным |
кафедра́льнай |
кафедра́льным |
кафедра́льных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
кафедра́льны церк. кафедра́льный;
○ к. сабо́р — кафедра́льный собо́р
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
кафедра́льны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да кафедры (у 3 знач.).
•••
Кафедральны сабор гл. сабор.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ка́федра, -ы, мн. -ы, -федр і -аў, ж.
1. Узвышэнне для лектара, прамоўцы.
Лектар падняўся на кафедру.
2. У вышэйшай школе: аб’яднанне спецыялістаў вучэбных дысцыплін, якія адносяцца да адной галіны навукі.
К. хіміі.
К. беларускай мовы і літаратуры.
3. Пасада епіскапа, які кіруе епархіяй.
|| прым. кафедра́льны, -ая, -ае (да 2 і 3 знач.; спец.).
○
Кафедральны сабор — галоўны сабор у горадзе, у якім богаслужэнне вядзе епіскап.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кафедра́льный церк. кафедра́льны;
кафедра́льный собо́р церк. кафедра́льны сабо́р.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сабо́р, -а; -у, мн. -ы, -аў, м.
1. -у. Сход, з’езд (спец.).
Царкоўны с.
Памесны с. (з’езд служыцеляў хрысціянскай царквы).
2. -а. Галоўная або вялікая царква ў горадзе, манастыры.
Кафедральны с.
|| прым. сабо́рны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сабо́р м.
1. -ру ист. (собрание) сабо́р;
зе́мскі с. — зе́мский собо́р;
2. -ра (церковь) собо́р;
кафедра́льны с. — кафедра́льный собо́р
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сабо́р, ‑а і ‑у, м.
1. ‑у. У дарэвалюцыйнай Расіі — сход службовых ці выбарных асоб. Земскі сабор.
2. ‑у. Сход, з’езд прадстаўнікоў вышэйшага духавенства хрысціянскай царквы.
3. ‑а. Галоўная або вялікая царква ў горадзе, манастыры. Кафедральны сабор. □ Мікалаеўскія саборы ўрачыста і гучна блямкнуў звон. Асіпенка. Саборы збудаваны хітра і з толкам: І ловяць, і страшаць, і глушаць цябе. Панчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ка́федра, ‑ы, ж.
1. Узвышэнне, памост для лектара або прамоўцы. Узысці на кафедру. □ Толькі кафедра ў выглядзе невялічкай тумбачкі была бедна абшыта паркалёвай матэрыяй, такога, як і плюш, колеру. Грамовіч. Леў Раманавіч стаў за кафедру і доўга не мог гаварыць ад хвалявання. Асіпенка.
2. Аб’яднанне выкладчыкаў і навуковых работнікаў адной або некалькіх блізкіх навуковых дысцыплін у вышэйшай навучальнай установе СССР. Кафедра гісторыі. Кафедра педагогікі. Пасяджэнне кафедры. Загадчык кафедры.
3. Пасада епіскапа, які кіруе епархіяй (першапачаткова — крэсла ў царкве для епіскапа).
4. Тое, што і кафедральны сабор (гл. сабор). Зазванілі ў дробныя званы ў праваслаўнай кафедры. Чорны.
[Ад грэч. kathédra — сядзенне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)