катлава́н
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
катлава́н |
катлава́ны |
| Р. |
катлава́на |
катлава́наў |
| Д. |
катлава́ну |
катлава́нам |
| В. |
катлава́н |
катлава́ны |
| Т. |
катлава́нам |
катлава́намі |
| М. |
катлава́не |
катлава́нах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
катлава́н, -а, мн. -ы, -аў, м.
Паглыбленне ў зямлі для закладкі фундамента якога-н. збудавання.
|| прым. катлава́нны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
катлава́н м., тех. котлова́н
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
катлава́н, ‑а, м.
Выемка ў грунце, прыгатаваная для закладкі фундамента якога‑н. збудавання. Катлаван пад галоўны корпус электрастанцыі. □ Кожнай брыгадзе выдаваліся лапаты, усе накіроўваліся на адзін аб’ект — капаць катлаваны для падмуркаў пад інтэрнат. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Катлава́н ’катлаван’ (ТСБМ, БРС). Фасмер (2, 353) рус. котлова́н ’вялікая яма для закладкі фундамента’ лічыў цёмным словам. Трубачоў, у дадатках да слоўніка Фасмера, мяркуе, што яно звязана са словам котёл і рознымі варыянтамі ад колдо́бина. Шанскі (2, К, 359) лічыць котлован уласна рус. словам. Упершыню сустракаецца ў крыніцах канца XIX ст.; як антрапонім (Котлован) у XVI ст. У сучасным значэнні вядома ўжо ў Даля. Паводле Шанскага, там жа, слова з’яўляецца суфіксальным утварэннем ад прыметніка котловый (які паходзіць ад слова котел). Бел. катлава́н, укр. котлова́н, мабыць, з рус. мовы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
котлова́н катлава́н, -на м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
буці́ць, бучу́, бу́ціш, бу́ціць; незак., што і без дап. (спец.).
Рабіць бутавую кладку, выкладваць бутам.
Б. катлаван.
|| зак. забуці́ць, -учу́, -у́ціш, -у́ціць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
буці́ць несов., страд. бути́ть;
б. катлава́н — бути́ть котлова́н
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
буці́ць, бучу, буціш, буціць; незак., што і без дап.
Рабіць бутавую кладку; выкладваць бутам. Буціць катлаван.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Траншэ́я ’выкапаны глыбокі роў для абароны’ (ТСБМ, Некр. і Байк.). Праз рус. транше́я ’тс’ з франц. tranchée ’роў, траншэя для закладкі фундамента, катлаван’, ’траншэя’ < trancher ’рэзаць, адсякаць’ (Фасмер, 4, 94; Чарных, 2, 258; Даза, 759; ЕСУМ, 5, 621).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)