касы́

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. касы́ каса́я касо́е касы́я
Р. касо́га касо́й
касо́е		 касо́га касы́х
Д. касо́му касо́й касо́му касы́м
В. касы́ (неадуш.)
касо́га (адуш.)		 касу́ю касо́е касы́я (неадуш.)
касы́х (адуш.)
Т. касы́м касо́й
касо́ю		 касы́м касы́мі
М. касы́м касо́й касы́м касы́х

Крыніцы: piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

каса́

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. каса́ ко́сы
Р. касы́ ко́с
Д. касе́ ко́сам
В. касу́ ко́сы
Т. касо́й
касо́ю		 ко́самі
М. касе́ ко́сах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

намаха́цца сов., разг. намаха́ться;

н. касо́й — намаха́ться косо́й

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

лагу́на, -ы, мн. -ы, -гу́н, ж.

1. Марскі заліў, аддзелены ад мора пясчанай касой.

2. Унутраны вадаём атола, а таксама ўчастак мора паміж каралавым рыфам і берагам.

|| прым. лагу́нны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

падкасі́ць, -кашу́, -ко́сіш, -ко́сіць; -ко́шаны; зак.

1. што. Падрэзаць касой.

П. траву.

2. перан., каго (што). Зваліць з ног.

Шалёная куля падкасіла партызана.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан., каго (што). Адняць сілы, бадзёрасць.

Хвароба падкасіла старога.

|| незак. падко́шваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пабры́ндаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Разм. Брындаць некаторы час. Крыху пабрындае [Андрэй] з касой каля платоў і — дадому. Пташнікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зарэ́зацца, ‑рэжуся, ‑рэжашся, ‑рэжацца; зак.

Зарэзаць сябе (нажом, брытвай і пад.). А смерць — пачварная бабуля — Сама зарэжацца касой! Бялевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пра́лля, ‑і, ж.

Разм. Жанчына, якая займаецца прадзеннем. Мастак паказаў на палатне маладую зграбную праллю з доўгай касой. Ліс.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

касі́ць¹, кашу́, ко́сіш, ко́сіць; ко́шаны; незак.

1. што. Зразаць траву касой² або касілкай.

К. атаву.

2. перан., каго (што). Нішчыць, забіваць у вялікай колькасці.

Хвароба косіць людзей.

Вайна нас гнула і касіла.

|| зак. скасі́ць, скашу́, ско́сіш, ско́сіць; ско́шаны.

|| наз. кашэ́нне, -я, н. (да 1 знач.) і касьба́, -ы́, ж. (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дзя́цельнік, ‑у, м.

Тое, што і дзяцеліна. Скуратовіч, бывала, калі пацягне два разы касой у сябе за гумном, то на цэлую ноч накосіць дзяцельніку ўсёй сваёй жывёле. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)