касе́ц, касца́, мн. касцы́, касцо́ў, м.
Той, хто косіць траву, збажыну.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
касе́ц
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
касе́ц |
касцы́ |
| Р. |
касца́ |
касцо́ў |
| Д. |
касцу́ |
касца́м |
| В. |
касца́ |
касцо́ў |
| Т. |
касцо́м |
касца́мі |
| М. |
касцу́ |
касца́х |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
касе́ц (род. касца́) м. коса́рь, косе́ц
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
касе́ц, касца, м.
Той, хто косіць (травы, збажыну). Лёгка і хораша, спраўна і спорна ідуць у пракосе сапраўдныя касцы. Брыль. Па пояс трава парасла за ракой. Чакае касца яна з вострай касой. Муравейка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Касе́ц ’касец’ (ТСБМ, БРС, Сцяшк., Бяльк.). Рус. косе́ц ’тс’, укр. дыял. коси́ць ’тс’, чэш. дыял. kosec ’касец’, ’жнец’, славац. kosec (такая ж форма сустракаецца ў дыялектах славац. мовы), польск. дыял. kosiec. Параўн. далей серб.-харв. ко̀сац ’касец, жнец’, славен. kósec ’касец’. Прасл. форма *kosьcь ’касец’, ’жнец’; утворана ад прасл. дзеяслова *kositi ’касіць, жаць’ пры дапамозе суф. *‑ьcь, які ўтвараў у прасл. мове nomina agentis. Фармацыі гэтага тыпу, як можна бачыць з агляду матэрыялу ў Трубачова, Эт. сл., 11, 181, адсутнічаюць у некаторых слав. мовах (у прыватнасці, балг., в.-луж.), што яшчэ раз сведчыць аб дыялектным характары прасл. мовы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
касец, касьбіт
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
коса́рьI касе́ц, -сца́ м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Кубата́р ’касец’ (Сцяшк. Сл.). Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
русабаро́ды, ‑ая, ‑ае.
З русай барадой. Высокі, русабароды паджылы касец.. выйшаў нават крокаў на пяць у траву насустрач мядзведзіцкім. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Каса́р ’касец’ (Сл. паўн.-зах.), укр. косарь, рус. косарь, чэш. kosaŕ ’каваль, які куе косы’, в.-луж. kosař ’тс’, польск. kosiarz ’касец’, балг. косар ’тс’, серб.-харв. ко́сар ’каваль, які куе косы’, славен. kosár ’тс’. Да каса з суфіксам ‑arь.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)