карто́шка разг. бу́льба, -бы ж.;
нос карто́шкой нос бу́льбінай (як бу́льба).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Карто́шка ’бульба’ з дэмінутыўным складаным суфіксам юшка. Гл. картопель, картопля.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бу́льба ж.
1. карто́фель м., карто́шка;
б. ў мундзі́рах — карто́фель (карто́шка) в мунди́ре;
2. (танец) бу́льба
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
печённый пе́чаны;
карто́шка, печённая в золе́ бу́льба, пе́чаная ў пры́ску.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мундзі́р м. мунди́р;
◊ го́нар ~ра — честь мунди́ра;
бу́льба ў ~рах — карто́фель (карто́шка) в мунди́ре
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Драчо́на ’назва ежы’ (БРС, Касп., Сцяшк.). Параўн. у Бяльк.: ’блін з дранай бульбы; ляпёшка з пшанічнай мукі з яйцамі і салам або маслам’. Таксама драчо́нік (БРС, Жд. 2, Сл. паўн.-зах.). Рус. дыял. дрочена ’тс’. Да дзеяслова прасл. *dročiti (з шматлікай семантыкай). Рус. назву ежы (без бел. матэрыялу) звязвае з гэтым дзеясловам Трубачоў, Эт. сл., 5, 123. Слова дрочена лічыць уласна рускім Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 196. У рус. мове яно адзначаецца з XVII ст. і, паводле Шанскага, утворана марфолага-сінтаксічным спосабам на базе словазлучэнняў дроченая картошка, дроченая яичница.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Рэ́дчыкі, рэ́ччыкі ’бульбяны суп’ (івац., Нар. словатв.), рэ́ччыкі ’рэдкі суп’ (стаўб., Сл. ПЗБ). Відавочна, ад рэдкі (гл.), параўн. яшчэ назвы бульбянага супу рэ́дкія (маг., Нар. словатв.), рэ́дкая картошка (бяроз., глус., акц., ЛА, 4). Таму неапраўдана параўноўваць фанетычны запіс беларускага слова, дзе [‑чч‑] < ‑дч‑, з рускім речи́ки, речеги ’дробныя часткі, аскепкі, чарапкі’, і суадносіць яго з чэшскім proráčit ’праламіце, літоўскім ràkti ’калоць вострым прадметам’, матывуючы тым, што ’бульбяны суп’ — гэта ’суп з пакрышанай, рэзанай бульбы’ (Гарачава, Этимология–1985, 65–66), тым больш што існуюць і такія назвы бульбянога супу, як кры́шанка (гл. крышыць, крыха), рэ́занкі (гл. рэзанка, рэзаць).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паме́рзнуць сов.
1. (испортиться от мороза) помёрзнуть;
бу́льба ~зла — карто́шка помёрзла;
2. (погибнуть от мороза) замёрзнуть, вы́мерзнуть, перемёрзнуть;
3. (озябнуть) замёрзнуть;
ру́кі ~злі — ру́ки замёрзли;
4. (нек-рое время) помёрзнуть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перасе́сці сов.
1. в разн. знач. пересе́сть;
п. на друго́е крэ́сла — пересе́сть на друго́й стул;
п. на парахо́д — пересе́сть на парохо́д;
2. застря́ть;
бу́льба ў го́рле ~се́ла — карто́шка в го́рле застря́ла
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
парасці́ сов.
1. порасти́;
хай раса́да яшчэ́ ~це́ — пусть расса́да ещё порастёт;
2. порасти́, зарасти́;
по́ле ~сло́ хмызняко́м — по́ле поросло́ (заросло́) куста́рником;
3. вы́расти;
у гэ́тым го́дзе ~сла́ до́брая бу́льба — в э́том году́ вы́росла хоро́шая карто́шка;
дзе́ці ~слі — де́ти вы́росли;
◊ было́, ды быллём ~сло́ — погов. было́ да быльём поросло́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)