Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
карпа́цца
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
карпа́юся |
карпа́емся |
| 2-я ас. |
карпа́ешся |
карпа́ецеся |
| 3-я ас. |
карпа́ецца |
карпа́юцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
карпа́ўся |
карпа́ліся |
| ж. |
карпа́лася |
| н. |
карпа́лася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
карпа́йся |
карпа́йцеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
карпа́ючыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
карпа́цца несов., см. ко́рпацца
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ко́рпацца, -аюся, -аешся, -аецца і карпа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак. (разм.).
1. Капацца ў чым-н., перабіраючы, шукаючы што-н.
К. ў пяску.
К. ў паперах.
2. перан. Рабіць што-н. марудна, не спяшаючыся або няўмела.
К. ля стагоў сена.
|| наз. ко́рпанне, -я, н. і карпа́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ко́рпацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца і карпа́цца, ‑а́юся, ‑а́ешся, ‑а́ецца; незак.
Разм.
1. у чым. Капацца ў чым‑н. рыхлым, сыпкім. Корпацца ў пяску. Корпацца ў градах. // Не спяшаючыся, разбірацца ў чым‑н., папраўляючы, наладжваючы. Корпацца ў прыёмніку. Корпацца ў фотаапараце. □ Капоты на дзвюх машынах былі падняты; нешта ладзячы, шафёры корпаліся ў маторах. Шахавец. // Шукаць, перабіраючы што‑н. Корпацца ў паперах. Корпацца ў чамадане. □ Салёнаў доўга корпаўся ў скрынцы — перабіраў шурупчыкі, маткі старога дроту, сапсаваныя ліхтарыкі — шукаў шкларэз. Даніленка.
2. перан. Рабіць што‑н. марудна, не спяшаючыся або няўмела. Пляменніца працавала на ферме, а маці Ліды, пастарэлая і зусім знядужаная, пакрысе корпалася каля дому. Кавалёў. — Дакуль вы будзеце корпацца... Не на вечарынку ж збіраецеся... Васілевіч.
3. перан. Вельмі дэталёва аналізаваць што‑н., абдумваць што‑н., разбірацца ў чым‑н. — І можа зусім не варта гэтак корпацца ў сваёй душы, займацца такім самааналізам. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ко́рпанне і карпа́нне, ‑я, н.
Разм. Дзеянне паводле знач. дзеясл. корпаць, карпаць і корпацца, карпацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прако́рпацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца і пракарпа́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Разм. Корпацца (карпацца) некаторы час. Пракорпацца ў агародзе цэлы дзень.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пако́рпацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца і пакарпа́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Разм. Корпацца (карпацца) некаторы час. Баракаў пакорпаўся колькі хвілін у машыне, сеў за штурвал і даволі-такі добра.. павёў камбайн. Шамякін. Стары пакорпаўся ў галавах сваіх нараў і паставіў на стол бутэльку. Брыль. Дар’я пакорпалася крыху на градах, вырвала некалькі пустазелін і падалася ў бок. Бяганская.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)