Каратке́вічы

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, множны лік, множналікавы

мн.
Н. Каратке́вічы
Р. Каратке́віч
Каратке́вічаў
Д. Каратке́вічам
В. Каратке́вічы
Т. Каратке́вічамі
М. Каратке́вічах

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

Небаскроб ’вышынны будынак’ (БРС, ТСБМ). Калька з рус. небоскреб (Крукоўскі, Уплыў, 129), што ў сваю чаргу з англ. skyscraper ’тс’ (Фасмер, 3, 53); параўн. таксама хмарочос ’тс’ (Караткевіч) з укр. хмарочос (калька з ням. Wolkenkratzer).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ма́ціца, ‑ы, ж.

Уст. Перламутр. Маціцай блішчала італьянская маёліка пад шклом. Караткевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ску́лачнік ‘мальва кучаравая, Malva crispa L.’ (Кіс., Дэмб. 1, Інстр. 2), тое ж ску́льнік (Нас., Гарэц.), ску́лашнік (Касп.), ску́лішнік (Бяльк.). Да скула (гл.), таму што лісце расліны як размякчальны сродак прыкладваецца да скул, нарываў. Магчыма, сюды ж скула́ — “гэта ў нас так водарасць завуць, зялёную, махнатую, з чырвонай верхавінкай ’ (У. Караткевіч, Маладосць, 1987, 1, 156).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

крумкаччо́, ‑а, н., зб.

Крумкачы. Крумкаччо! Я вас пакіну ў вашых чорных хмарах. Караткевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

лі́рны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да ліры ​1. Пачуліся гукі лірных струн. Караткевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дыхто́ўны, ‑ая, ‑ае.

Абл. Вельмі добры, высокай якасці. Гэта быў харошы, дыхтоўны чамадан. Караткевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рабале́пства, ‑а, н.

Рабскае нізкапаклонства. [Загорскі] пагарджаў суседзямі.. Пагарджае .. рабалепствам і поўзаннем перад моцнымі. Караткевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рэзо́нны, ‑ая, ‑ае.

Які мае дастаткова разумных падстаў, абгрунтаваны. [Старога] хацелі затрымаць, прыводзілі рэзонныя доказы. Караткевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

атлусце́лы, ‑ая, ‑ае.

Які стаў прыкметна тлустым. Яны [Язэп і Гальяш] стаялі побач. Здаравенныя, з фальварковымі атлусцелымі мордамі. Караткевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)