карале́ўскі

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. карале́ўскі карале́ўская карале́ўскае карале́ўскія
Р. карале́ўскага карале́ўскай
карале́ўскае
карале́ўскага карале́ўскіх
Д. карале́ўскаму карале́ўскай карале́ўскаму карале́ўскім
В. карале́ўскі (неадуш.)
карале́ўскага (адуш.)
карале́ўскую карале́ўскае карале́ўскія (неадуш.)
карале́ўскіх (адуш.)
Т. карале́ўскім карале́ўскай
карале́ўскаю
карале́ўскім карале́ўскімі
М. карале́ўскім карале́ўскай карале́ўскім карале́ўскіх

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ві́цэ-карале́ўскі

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. ві́цэ-карале́ўскі ві́цэ-карале́ўская ві́цэ-карале́ўскае ві́цэ-карале́ўскія
Р. ві́цэ-карале́ўскага ві́цэ-карале́ўскай
ві́цэ-карале́ўскае
ві́цэ-карале́ўскага ві́цэ-карале́ўскіх
Д. ві́цэ-карале́ўскаму ві́цэ-карале́ўскай ві́цэ-карале́ўскаму ві́цэ-карале́ўскім
В. ві́цэ-карале́ўскі
ві́цэ-карале́ўскага
ві́цэ-карале́ўскую ві́цэ-карале́ўскае ві́цэ-карале́ўскія
ві́цэ-карале́ўскіх
Т. ві́цэ-карале́ўскім ві́цэ-карале́ўскай
ві́цэ-карале́ўскаю
ві́цэ-карале́ўскім ві́цэ-карале́ўскімі
М. ві́цэ-карале́ўскім ві́цэ-карале́ўскай ві́цэ-карале́ўскім ві́цэ-карале́ўскіх

Крыніцы: krapivabr2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

раялі́зм, -у, м. (кніжн.).

Прыхільнасць да каралеўскай улады, манархізм.

|| прым. раялі́сцкі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

раялі́зм, ‑у, м.

Кніжн. Прыхільнасць да каралеўскай улады.

[Фр. royalisme.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

раялі́ст, ‑а, М ‑сце, м.

Кніжн. Прыхільнік каралеўскай улады.

[Фр. royaliste.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

раялі́ст, -а, М -сце, мн. -ы, -аў, м. (кніжн.).

Прыхільнік каралеўскай улады, манархіст.

|| ж. раялі́стка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.

|| прым. раялі́сцкі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

старо́ста, ‑ы, ДМ ‑у, м.

Гіст. У Вялікім княстве Літоўскім і феадальнай Польшчы — службовая асоба, якая ўзначальвала адміністрацыю павета або ваяводства. Крыху пазней .. [Слонім] стаў каралеўскай эканоміяй, тут жыў каралеўскі намеснік — староста. «Помнікі». Князь аддаў загад старасту арыштаваць хлопца. Вялюгін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

экано́мія, ‑і, ж.

1. Ашчаднасць, беражлівасць пры расходаванні чаго‑н. Вялікая ўвага ўдзяляецца на заводзе эканоміі матэрыялаў. «Звязда». Разам з камуністамі, усімі працоўнымі камсамольцы і моладзь рэспублікі актыўна працуюць на буйнейшых новабудоўлях, з вялікай упартасцю змагаюцца за тэхнічны прагрэс і павышэнне прадукцыйнасці працы, за паляпшэнне якасці прадукцыі і зніжэнне яе сабекошту, эканомію і беражлівасць, укараненне ў вытворчасць дасягненняў навукі і перадавога вопыту, за далейшы рост сельскагаспадарчай вытворчасці і павышэнне дабрабыту і культурнага ўзроўню працоўных. Машэраў. // Выгада, атрыманая ў выніку такой беражлівасці, ашчаднасці. — Гледзячы, што вас цікавіць, — глыбакадумна пачаў Анатоль. — Скажам, разец «зорачка» маёй канструкцыі дае эканомію часу да дзесяці хвілін у гадзіну. Ваданосаў. За год унесена больш за тры тысячы рацыяналізатарскіх прапаноў, якія далі заводу шэсць мільёнаў эканоміі... Карпаў.

2. Уст. Тое, што і эканоміка (у 1, 2 знач.). І тут Маркс бярэ не індывідуальную, а масавую з’яву, не дробную часцінку эканоміі грамадства, а ўсю гэтую эканомію ў сукупнасці. Ленін.

3. Уст. Памешчыцкая гаспадарка капіталістычнага тыпу. Крыху пазней.. [горад Слонім] стаў каралеўскай эканоміяй, тут жыў каралеўскі намеснік. «Помнікі». // Разм. Кантора, сядзіба гаспадаркі. Падпаліўшы эканомію, палонныя салдаты ўцякаюць на радзіму, каб тут па ленінскаму закліку ладзіць новае жыццё. Бугаёў.

4. У дарэвалюцыйнай Расіі — назва некаторых дзяржаўных устаноў, якія ведалі гаспадарчымі справамі. Дэпартамент Дзяржаўнай эканоміі.

5. Навука, якая вывучае грамадскія адносіны вытворчасці і размеркавання на розных ступенях развіцця грамадства.

•••

Палітычная эканомія — навука аб развіцці грамадскае вытворчасці і адносінах людзей у працэсе вытворчасці.

[Ад грэч. oikonomia — кіраванне гаспадаркай.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)