карале́ўскі
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
карале́ўскі |
карале́ўская |
карале́ўскае |
карале́ўскія |
| Р. |
карале́ўскага |
карале́ўскай карале́ўскае |
карале́ўскага |
карале́ўскіх |
| Д. |
карале́ўскаму |
карале́ўскай |
карале́ўскаму |
карале́ўскім |
| В. |
карале́ўскі (неадуш.) карале́ўскага (адуш.) |
карале́ўскую |
карале́ўскае |
карале́ўскія (неадуш.) карале́ўскіх (адуш.) |
| Т. |
карале́ўскім |
карале́ўскай карале́ўскаю |
карале́ўскім |
карале́ўскімі |
| М. |
карале́ўскім |
карале́ўскай |
карале́ўскім |
карале́ўскіх |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
ві́цэ-карале́ўскі
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
ві́цэ-карале́ўскі |
ві́цэ-карале́ўская |
ві́цэ-карале́ўскае |
ві́цэ-карале́ўскія |
| Р. |
ві́цэ-карале́ўскага |
ві́цэ-карале́ўскай ві́цэ-карале́ўскае |
ві́цэ-карале́ўскага |
ві́цэ-карале́ўскіх |
| Д. |
ві́цэ-карале́ўскаму |
ві́цэ-карале́ўскай |
ві́цэ-карале́ўскаму |
ві́цэ-карале́ўскім |
| В. |
ві́цэ-карале́ўскі ві́цэ-карале́ўскага |
ві́цэ-карале́ўскую |
ві́цэ-карале́ўскае |
ві́цэ-карале́ўскія ві́цэ-карале́ўскіх |
| Т. |
ві́цэ-карале́ўскім |
ві́цэ-карале́ўскай ві́цэ-карале́ўскаю |
ві́цэ-карале́ўскім |
ві́цэ-карале́ўскімі |
| М. |
ві́цэ-карале́ўскім |
ві́цэ-карале́ўскай |
ві́цэ-карале́ўскім |
ві́цэ-карале́ўскіх |
Крыніцы:
krapivabr2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
раялі́зм, -у, м. (кніжн.).
Прыхільнасць да каралеўскай улады, манархізм.
|| прым. раялі́сцкі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
раялі́зм, ‑у, м.
Кніжн. Прыхільнасць да каралеўскай улады.
[Фр. royalisme.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раялі́ст, ‑а, М ‑сце, м.
Кніжн. Прыхільнік каралеўскай улады.
[Фр. royaliste.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раялі́ст, -а, М -сце, мн. -ы, -аў, м. (кніжн.).
Прыхільнік каралеўскай улады, манархіст.
|| ж. раялі́стка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.
|| прым. раялі́сцкі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
старо́ста, ‑ы, ДМ ‑у, м.
Гіст. У Вялікім княстве Літоўскім і феадальнай Польшчы — службовая асоба, якая ўзначальвала адміністрацыю павета або ваяводства. Крыху пазней .. [Слонім] стаў каралеўскай эканоміяй, тут жыў каралеўскі намеснік — староста. «Помнікі». Князь аддаў загад старасту арыштаваць хлопца. Вялюгін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
экано́мія, ‑і, ж.
1. Ашчаднасць, беражлівасць пры расходаванні чаго‑н. Вялікая ўвага ўдзяляецца на заводзе эканоміі матэрыялаў. «Звязда». Разам з камуністамі, усімі працоўнымі камсамольцы і моладзь рэспублікі актыўна працуюць на буйнейшых новабудоўлях, з вялікай упартасцю змагаюцца за тэхнічны прагрэс і павышэнне прадукцыйнасці працы, за паляпшэнне якасці прадукцыі і зніжэнне яе сабекошту, эканомію і беражлівасць, укараненне ў вытворчасць дасягненняў навукі і перадавога вопыту, за далейшы рост сельскагаспадарчай вытворчасці і павышэнне дабрабыту і культурнага ўзроўню працоўных. Машэраў. // Выгада, атрыманая ў выніку такой беражлівасці, ашчаднасці. — Гледзячы, што вас цікавіць, — глыбакадумна пачаў Анатоль. — Скажам, разец «зорачка» маёй канструкцыі дае эканомію часу да дзесяці хвілін у гадзіну. Ваданосаў. За год унесена больш за тры тысячы рацыяналізатарскіх прапаноў, якія далі заводу шэсць мільёнаў эканоміі... Карпаў.
2. Уст. Тое, што і эканоміка (у 1, 2 знач.). І тут Маркс бярэ не індывідуальную, а масавую з’яву, не дробную часцінку эканоміі грамадства, а ўсю гэтую эканомію ў сукупнасці. Ленін.
3. Уст. Памешчыцкая гаспадарка капіталістычнага тыпу. Крыху пазней.. [горад Слонім] стаў каралеўскай эканоміяй, тут жыў каралеўскі намеснік. «Помнікі». // Разм. Кантора, сядзіба гаспадаркі. Падпаліўшы эканомію, палонныя салдаты ўцякаюць на радзіму, каб тут па ленінскаму закліку ладзіць новае жыццё. Бугаёў.
4. У дарэвалюцыйнай Расіі — назва некаторых дзяржаўных устаноў, якія ведалі гаспадарчымі справамі. Дэпартамент Дзяржаўнай эканоміі.
5. Навука, якая вывучае грамадскія адносіны вытворчасці і размеркавання на розных ступенях развіцця грамадства.
•••
Палітычная эканомія — навука аб развіцці грамадскае вытворчасці і адносінах людзей у працэсе вытворчасці.
[Ад грэч. oikonomia — кіраванне гаспадаркай.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)