капэ́ла, -ы, мн. -ы, -пэ́л, ж.
Вялікая музычная група выканаўцаў — хор у спалучэнні з аркестрам.
Дзяржаўная харавая к.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
капэ́ла
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
капэ́ла |
капэ́лы |
| Р. |
капэ́лы |
капэ́л |
| Д. |
капэ́ле |
капэ́лам |
| В. |
капэ́лу |
капэ́лы |
| Т. |
капэ́лай
капэ́лаю |
капэ́ламі |
| М. |
капэ́ле |
капэ́лах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
капэ́ла, ‑ы, ж.
1. Хор, а таксама змешаны ансамбль спевакоў і музыкантаў. Дзяржаўная харавая капэла. Капэла бандурыстаў.
2. перан. Разм. Кампанія, група блізка знаёмых асоб. [Віталія] падбівала сваіх акцёраў усёй капэлай пайсці да Сівалоба. Шамякін.
[Лац. capella.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пе́ўчы, -ая, -ае.
1. Надзелены прыродай здольнасцямі спяваць або меладычна свістаць.
Пеўчая капэла.
Пеўчыя птушкі.
2. пе́ўчы, -ага, мн. -ыя, -ых, м. Спявак хору, звычайна царкоўнага.
Хор пеўчых.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
капе́лла
1. муз. капэ́ла, -лы ж.;
2. (часовня) каплі́ца, -цы ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шчырэ́ць, ‑эю, ‑эеш, ‑эе; незак.
1. Станавіцца, рабіцца больш шчырым (у 1–3 знач.). Дзень за днём адносіны .. [Рыгора] з імі [рабочымі] шчырэлі. Гартны.
2. Упарта, старанна, з запалам рабіць што‑н. І шчырэе з рання да цямна Дружная скрыпачая капэла. Барадулін.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Хутка, імкліва расці, буяць. Шчырэе жыта ў палях. Зенітны чэрвень. Найдоўгі дзень, найлепшы шлях. Дымок вячэрні. Семашкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пе́ўчы
1. прил. пе́вческий;
~чая капэ́ла — пе́вческая капе́лла;
~чыя здо́льнасці — пе́вческие спосо́бности;
2. прил. (о птицах) пе́вчий;
~чыя пту́шкі — пе́вчие пти́цы;
3. в знач. сущ. пе́вчий
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Сва́дзьба ‘вяселле’ (Бяльк., Сл. ПЗБ, Сцяшк., Кольб.), ‘вясельная капэла’ (Сцяц.), сва́цьба ‘запрошаныя ўдзельнікі вяселля’ (ашм., Станк.), ст.-бел. свадба ‘вяселле’ (Альтбаўэр). Укр. сва́дьба, сва́йба, рус. сва́дьба, ст.-рус., рус.-ц.-слав. сватьба, польск. swadźba, н.-луж. swajźba, swaźba, чэш. svadba, дыял. svarba, славац. svadba, серб.-харв. сва̏дба, славен. svatba, балг. сва́тба, макед. свадба. Прасл. *svatьba, адкуль пасля падзення рэдукаваных і азванчэння t — сучасныя формы. Ад *svatati, *svatiti ‘сватаць’ < *svatъ ‘сват’ з суф. ‑ba; гл. Трубачоў, История терм., 142; Скок, 3, 361; БЕР, 6, 535; Махэк₂, 594; Сной₁, 621. У літаратурнай мове выцеснена словам вяселле, а свадзьба лічыцца русізмам; прынамсі так можна зразумець аўтараў Сл. ПЗБ (4, 380), аднак шырокая дыялектная распаўсюджанасць слова (гл. ДАБМ, к. 338) ставіць гэта пад сумненне.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
грамада, натоўп, гурт, чарада, кампанія, скопішча; талака, купа, купка, ватага, арава (разм.); брація (разм. жарт.); шаць, хеўра (разм. зняваж.); гурма (абл.); дружына, куча, кучка, гурба, кагал, капэла, рой, арда (перан.) / рабаўнікоў, забойцаў: банда
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)