Капці́
назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, множны лік, множналікавы
|
мн. |
| Н. |
Капці́ |
| Р. |
Капцё́ў |
| Д. |
Капця́м |
| В. |
Капці́ |
| Т. |
Капця́мі |
| М. |
Капця́х |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Ка́пці ’лапці з вяровак’ (Сцяшк.), ’тапачкі з нітак’ (слонім., Сл. паўн.-зах.). Ст.-бел. капти ’хатнія туфлі’ (XVI ст.) запазычана са ст.-польск. kapcie < славац. kapce ’буркі’ < венг. kapca ’ануча’, ’лямцаваты абутак’. Апошняе можа быць славізмам (< ст.-рус. копытьца) або запазычаннем з тур. qapsaq ’матэрыял для абкручвання ног’, kapsamak ’абхопліваць, абдымаць’ (Слаўскі, 2, 51–52; Булыка, Запаз., 139).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
капце́ць
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
капчу́ |
капці́м |
| 2-я ас. |
капці́ш |
капці́це |
| 3-я ас. |
капці́ць |
капця́ць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
капце́ў |
капце́лі |
| ж. |
капце́ла |
| н. |
капце́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
капці́ |
капці́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
ко́пцячы |
Крыніцы:
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
капці́ць
дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
капчу́ |
ко́пцім |
| 2-я ас. |
ко́пціш |
ко́пціце |
| 3-я ас. |
ко́пціць |
ко́пцяць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
капці́ў |
капці́лі |
| ж. |
капці́ла |
| н. |
капці́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
капці́ |
капці́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
ко́пцячы |
Крыніцы:
dzsl2007,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Ка́бці, кабцікі ’від абутку’ (Караткевіч, КТС). Форма з азванчэннем ад польск. kapcie ’від прымітыўнага абутку са скуры або тканіны; стары стаптаны абутак, пантофлі’. Слова вядома ў чэш. гаворках і ў славац. мове (запазычана з польск.?). Укр. і рус. паўдн.-зах. (укр.?) капці, капцы. Слова з няпэўнай этымалогіяй; мяркуюць аб магчымым запазычанні з венг. карса ’ануча’, а польск. форма пад уплывам łapcie. Слаўскі (2, 52) прымае гэту версію як найбольш верагодную. Аб іншых прапановах гл. Слаўскі, там жа.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)