Каплі́

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, множны лік, множналікавы

мн.
Н. Каплі́
Р. Каплё́ў
Д. Капля́м
В. Каплі́
Т. Капля́мі
М. Капля́х

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

◎ Каплі́ ’капеж’ (Юрч.). Да кипля (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ка́пля

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. ка́пля ка́плі
Р. ка́плі ка́пель
Д. ка́плі ка́плям
В. ка́плю ка́плі
Т. ка́пляй
ка́пляю		 ка́плямі
М. ка́плі ка́плях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

валяр’я́нка, -і, ДМ -нцы, ж. (разм.).

Валяр’янавыя каплі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

валерья́новый валяр’я́навы;

валерья́новые ка́пли фарм. валяр’я́навыя ка́плі.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ска́паць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., каго-што (разм.).

1. Пакрыць каплямі, зака́паць.

С. абрус чарнілам.

2. Ка́паючы, зрасходаваць.

Усе каплі скапаў.

|| незак. ска́пваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ка́пля, ‑і; Р мн. ‑пель; ж.

1. Невялічкая акруглая часцінка якой‑н. вадкасці; кропля. Капля расы. Каплі поту на твары. □ З халодным ветрам урываліся частыя каплі дажджу, адганялі сон, бадзёрылі. Лынькоў. Капля слёз на зрэбнай кашулі Здавалася капляй крыві. Чарот.

2. толькі мн. (ка́плі, ‑пель). Разведзенае на чым‑н. лякарства, якое прымаецца па пэўнай колькасці такіх часцінак. Сардэчныя каплі. Мятныя каплі: Выпіць капель.

3. перан.; толькі адз., чаго. Разм. Самая нязначная колькасць чаго‑н. Газы ў лямпе засталася адна капля. // у знач. прысл. ка́плю. Зусім нямнога, чуць-чуць. Удзяліць каплю ўвагі.

•••

Да (апошняй) каплі — усё без астатку (выпіць, расходаваць і пад.).

Да апошняй каплі крыві — ахвяруючы ўсім, не шкадуючы жыцця (змагацца, біцца, абараняцца і пад.).

Капля за капляй — паступова, патрошку.

Капля ў каплю — абсалютна, поўнасцю (падобен, супадае і пад.).

Капля ў моры — вельмі нязначная колькасць у параўнанні з чым‑н. вялікім.

Ні каплі — ніколькі, ані.

Ні каплі ў рот не браць гл. браць.

Як дзве каплі вады — абсалютна, поўнасцю (падобен, супадае і пад.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ка́пля в разн. знач. ка́пля, -лі ж., кро́пля, -лі ж.;

ка́пля росы́ ка́пля расы́;

ани́совые ка́пли фарм. ані́савыя ка́плі;

◊

ни ка́пли ні ка́плі (ні кро́плі);

до ка́пли да ка́плі (да кро́плі);

ка́пля в мо́ре ка́пля (кро́пля) у мо́ры;

как две ка́пли воды́ (похо́ж) як дзве ка́плі (кро́плі) вады́ (падо́бны);

до после́дней ка́пли кро́ви да апо́шняй ка́плі (кро́плі) крыві́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

драбню́ткі, ‑ая, ‑ае.

Вельмі дробны. Драбнюткія каплі. Драбнюткія зярняткі маку.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ка́пельны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да каплі. Капельнае ўвядзенне лякарства. Капельная інфекцыя.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)