◎ Кана́та (?) у фальклорным запісе: «— Дзе цурка твая? — Пашла da канаца, пасцель белу слаці» (навагр., Дзмітр.) — відаць, памылкова замест da канаці. У такім выпадку гэта відазмененае запазычанне з польск. komnata > konnata > konata > каната. Яшчэ ст.-бел. комната. ковната ’пакой’ (XV ст.), якое са ст.-польск. komnata, kownata ’тс’ < с.-лац. caminata і camnata ’пакой з камінам’, ’дом’ (Слаўскі, 2, 388; Булыка, Запаз., 164).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

кана́т

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. кана́т кана́ты
Р. кана́та кана́таў
Д. кана́ту кана́там
В. кана́т кана́ты
Т. кана́там кана́тамі
М. кана́це кана́тах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

кнехт, -а, М -хце, мн. -ы, -аў, м. (спец.).

Тумба на палубе судна або на прыстані для замацавання троса, каната.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

верч (род. вярча́) м., обл. (проволоки, каната, верёвки и т.п.) сви́ток; (каната) бу́хта ж.

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кампа́ўнд-кана́т

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. кампа́ўнд-кана́т кампа́ўнд-кана́ты
Р. кампа́ўнд-кана́та кампа́ўнд-кана́таў
Д. кампа́ўнд-кана́ту кампа́ўнд-кана́там
В. кампа́ўнд-кана́т кампа́ўнд-кана́ты
Т. кампа́ўнд-кана́там кампа́ўнд-кана́тамі
М. кампа́ўнд-кана́це кампа́ўнд-кана́тах

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

траі́цца несов.

1. в разн. знач. трои́ться;

кане́ц кана́та тро́іцца — коне́ц кана́та трои́тся;

2. страд. трои́ться; стра́иваться; см. траі́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

бу́хта​II (форма укладки каната) мор. бу́хта, -ты ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

строп², -а, мн. -ы, -аў, м. (спец.).

Прылада з каната або троса для захопу і падвешвання грузу да крука, скабы або чалавека, грузу да купала парашута, гандолы да дырыжабля, аэрастата.

Аўтаматычны с.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зрасці́ць, зрашчу́, зро́сціш, зро́сціць; зро́шчаны; зак., што.

1. Лечачы, даць магчымасць зрасціся.

З. зламаную косць.

2. Злучыць вельмі шчыльна, звязаць (спец.).

З. канцы каната.

|| незак. зро́шчваць, -аю, -аеш, -ае; наз. зро́шчванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

слабіна́, -ы́, мн. слабіны́, -бі́н, ж.

1. Слабае месца ў чым-н. (менш моцнае, слабей нацягнутае і пад.; разм. і спец.).

С. фала (каната, троса).

2. перан. Слабасць, недахоп (разм.).

С. ў характары.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)