кана́рхаць
‘чытаць каноны ў царкве’
дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
кана́рхаю |
кана́рхаем |
| 2-я ас. |
кана́рхаеш |
кана́рхаеце |
| 3-я ас. |
кана́рхае |
кана́рхаюць |
| Прошлы час |
| м. |
кана́рхаў |
кана́рхалі |
| ж. |
кана́рхала |
| н. |
кана́рхала |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
кана́рхай |
кана́рхайце |
| Дзеепрыслоўе |
| цяп. час |
кана́рхаючы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
◎ Кана́рхаць, кынаркыць ’чытаць каноны і казаць стыхіры ў царкве’, ’дакучліва і са слязьмі выпрошваць’, кынаркыньня ’вымаганне’, кынаркыла ’вымагальнік’ (Гарэц., Нас., Яўс.), канархіст(а) ’лобры спявак, пачынальнік спеваў’, ’запявала’, ’забаўнік’ (Нас.). Рус. конархать ’чытаць каноны ў царкве’, смал. ’дакучліва прасіць’, укр. канархати ’спяваць на клірасе’ ’гаварыць у нос’, ’гібець’, ст.-рус., ц.-слав. конархати. З грэч. κανοναρχώ ’чытаю каноны’ (Фасмер, 2, 307). Значэнне ’прасіць’ узнікла ў XVIII ст., калі бедныя вучні спяваннем канонаў •зараблялі сабе па пражытак (Насовіч, 229).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)