каму́на, -ы, мн. -ы, -му́н, ж.
1. Калектыў людзей, якія аб’ядналіся для супольнага жыцця пры абагуленні маёмасці і працы.
Жыць камунай.
Працоўная к.
2. Адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў некаторых краінах.
○
Парыжская камуна — рэвалюцыйны ўрад паўстанцкіх працоўных мас у Парыжы ў 1871 г.; першая спроба ўстанаўлення дыктатуры пралетарыяту.
|| прым. камуна́льны, -ая, -ае (да 2 знач.).
Камунальныя выбары.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Каму́на
назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
Каму́на |
| Р. |
Каму́ны |
| Д. |
Каму́не |
| В. |
Каму́ну |
| Т. |
Каму́най Каму́наю |
| М. |
Каму́не |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
каму́на
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
каму́на |
каму́ны |
| Р. |
каму́ны |
каму́н |
| Д. |
каму́не |
каму́нам |
| В. |
каму́ну |
каму́ны |
| Т. |
каму́най каму́наю |
каму́намі |
| М. |
каму́не |
каму́нах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
каму́на ж., в разн. знач. комму́на;
жыць ~най — жить комму́ной;
працо́ўная к. — трудова́я комму́на;
○ Пары́жская к. — ист. Пари́жская комму́на
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
каму́на, ‑ы, ж.
1. Калектыў, група людзей, якія аб’ядналіся для супольнага жыцця пры абагуленні працы і ўсіх сродкаў вытворчасці. Працоўная камуна. Уступіць у камуну.
2. Грамадскі лад, заснаваны на прынцыпах камунізма. Мы будуем жыццё, да камуны ідзём. Журба.
3. Тып гарадскога самакіравання ў сярэдневяковай Заходняй Еўропе.
4. Адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў сучаснай Францыі і некаторых іншых краінах.
•••
Парыжская камуна — рэвалюцыйны ўрад паўстанцкіх працоўных маc у Парыжы ў 1871 г., які з’яўляўся першай спробай устанаўлення дыктатуры пралетарыяту.
Сельскагаспадарчая камуна — у першыя гады Савецкай улады — адна з форм калектыўнай сельскай гаспадаркі з поўным абагуленнем сродкаў вытворчасці, спажывання і бытавога абслугоўвання.
[Ад фр. commune — абшчына.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Каму́на ’група людзей, аб’яднаная для супольнага жыцця пры абагульненні працы і сродкаў вытворчасці’, ’камунізм’, ’тып гарадскога самакіравання ў сярэдневяковай Заходняй Еўропе’ (ТСБМ, Яруш.). З польск. або з рус. мовы. Першакрыніца франц. commune ’гміна, абшчына’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
комму́на в разн. знач. каму́на, -ны ж.;
Пари́жская комму́на ист. Пары́жская каму́на;
сельскохозя́йственная комму́на сельскагаспада́рчая каму́на.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
камуна́льны, -ая, -ае.
1. гл. камуна.
2. Які мае адносіны да гарадской гаспадаркі.
Камунальныя паслугі.
○
Камунальная кватэра — кватэра, у якой жывуць некалькі сямей.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
трудкомму́на ист. (трудова́я комму́на) працкаму́на, -ны ж. (працо́ўная каму́на).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
фала́нга¹, -і, ДМ -нзе, мн. -і, -ла́нг і -аў, ж.
1. Шчыльна самкнуты баявы строй пяхоты ў старажытных грэкаў.
2. Вялікая абшчына, камуна (у сацыяльным утапічным вучэнні Ш. Фур’е).
3. У Іспаніі: назва фашысцкай партыі.
|| прым. фалангі́сцкі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)