кабе́ціна, -ы, мн. -ы, -цін, ж. (разм.).
Тое, што і кабета.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кабе́ціна
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
кабе́ціна |
кабе́ціны |
| Р. |
кабе́ціны |
кабе́цін |
| Д. |
кабе́ціне |
кабе́цінам |
| В. |
кабе́ціну |
кабе́цін |
| Т. |
кабе́цінай
кабе́цінаю |
кабе́цінамі |
| М. |
кабе́ціне |
кабе́цінах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
кабе́ціна, ‑ы, ж.
Разм. Тое, што і кабета. Высокая, сухарлявая кабеціна чарнявага воласу — яна была тут старожкаю — прыйшла ў незвычайны рух. Колас. Кацярына згадзілася з Базылём, пераканалася-такі кабеціна... Нікановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кабе́та и кабе́ціна ж., разг. заму́жняя же́нщина
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
кабе́цін
прыметнік, прыналежны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
кабе́цін |
кабе́ціна |
кабе́ціна |
кабе́ціны |
| Р. |
кабе́цінага |
кабе́цінай
кабе́цінае |
кабе́цінага |
кабе́ціных |
| Д. |
кабе́цінаму |
кабе́цінай |
кабе́цінаму |
кабе́ціным |
| В. |
кабе́цін (неадуш.)
кабе́цінага (адуш.) |
кабе́ціну |
кабе́ціна |
кабе́ціны (неадуш.)
кабе́ціных (адуш.) |
| Т. |
кабе́ціным |
кабе́цінай
кабе́цінаю |
кабе́ціным |
кабе́цінымі |
| М. |
кабе́ціным |
кабе́цінай |
кабе́ціным |
кабе́ціных |
Крыніцы:
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
схварэ́лы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Які страціў здароўе, сілы ў выніку шматлікіх хвароб. Пад ліпай на раскладушцы ляжала старая схварэлая кабеціна і трымала перад носам кніжку. Карпюк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Абэ́ржа 1 ’прасторная хата, вялізная будоўля’ (Жд., Цыхун, вусн. памедамл., КТС, Арашонкава, нясвіж., вусн. паведамл.) < польск. oberża ’карчма’ < франц. auberge.
Абэ́ржа 2 ’здаровая, мажная кабеціна’ (Жд.) да літ. béržti ’таўсцець, рабіцца моцным’. Можна меркаваць аб запазычанні абэржа ў гэтым значэнні з літоўскага (Мартынаў, SlW, 67).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
таўшчэ́зны, ‑ая, ‑ае.
Разм. Вельмі тоўсты. Едзем пад таўшчэзнымі выноснымі соснамі, як нібы пад раскошным скляпеннем якогасьці храма. Пестрак. Пад дубам, у цяньку, на квяцістай коўдры ляжаў у кароткіх штоніках пан Ракоўскі, побач сядзела яго жонка — таўшчэзная рыжая кабеціна з залепленым паперай носам, каб не загарэў. С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыслу́жваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
1. Выконваць абавязкі слугі, служанкі. Прыслужвае маўклівая, з маршчыністым тварам кабеціна. Навуменка. — Прыслужвала за сталом твая прабабка. Бегала ад печы да поку[ці], насіла смажаныя качкі, падавала ручнікі. Асіпенка.
2. Разм. Рабіць паслугі, дагаджаць каму‑н. Прыслужваць даме. □ Мальвіна прыслужвала Ціхану ўвесь вечар, клала кампрэсы, прыносіла есці, раскурвала яму папяросу. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зды́хацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак. (часцей з адмоўем).
Пачаць ізноў спакойна і роўна дыхаць (пасля бегу, хады і пад.). — Не спяшайся так, кабеціна, — сунімаў .. [маці] Адам, пакашліваючы, — здыхацца не магу я... Якімовіч. / Пра хворага. Чалавек цяжка захварэў. Нешта падперла пад бакі, сціснула грудзі, твар увесь смыліць, як бы полымем збоку хто яго пячэ, і ніяк не здыхацца, і гаварыць нельга. Ермаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)