зру́швацца

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. зру́шваюся зру́шваемся
2-я ас. зру́шваешся зру́шваецеся
3-я ас. зру́шваецца зру́шваюцца
Прошлы час
м. зру́шваўся зру́шваліся
ж. зру́швалася
н. зру́швалася
Загадны лад
2-я ас. зру́швайся зру́швайцеся
Дзеепрыслоўе
цяп. час зру́шваючыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

зру́швацца несов., возвр., страд. сдвига́ться, стра́гиваться; смеща́ться; см. зру́шыцца 1, зру́шваць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зру́швацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да зрушыцца.

2. Зал. да зрушваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зру́шыцца, -шуся, -шышся, -шыцца; зак.

Скрануцца, рухаючыся, перамясціцца.

З. з месца.

|| незак. зру́швацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. зрух, -у, м. і зрушэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сдвига́ться

1. ссо́ўвацца;

2. ссо́ўвацца, кра́тацца, зру́швацца;

3. зру́швацца; см. сдви́нуться;

4. страд. ссо́ўвацца, зру́швацца; см. сдвига́ть​ 2.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

смеща́ться

1. зру́швацца, ссо́ўвацца, скрана́цца; перамяшча́цца;

2. перен. зру́швацца;

3. страд. зру́швацца, ссо́ўвацца, скрана́цца; перамяшча́цца; зніма́цца; см. смеща́ть.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прэцэсі́раваць

‘зрушвацца паводле восі аб'екта, які варочаецца’

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. - -
2-я ас. - -
3-я ас. прэцэсі́руе прэцэсі́руюць
Прошлы час
м. прэцэсі́раваў прэцэсі́равалі
ж. прэцэсі́равала
н. прэцэсі́равала
Дзеепрыслоўе
цяп. час прэцэсі́руючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

крана́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.

1. Зрушвацца з месца, пачынаць рухацца.

Электрычка кранаецца з месца.

2. каго-чаго. Датыкацца да каго-, чаго-н.

К. рукой пляча таварыша.

Смычок ледзь кранаўся струн.

|| зак. крану́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дыслацы́равацца, ‑руюся, ‑руешся, ‑руецца; зак. і незак.

1. Размясціцца (размяшчацца) у пэўным месцы. З корпуса, які дыслацыраваўся ў Віцебску і лічыўся адным, з надзейных, прыйшла тэлеграма. Гурскі.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Зрушыцца (зрушвацца) (аб пластах зямной кары).

3. толькі незак. Зал. да дыслацыраваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зрух, ‑у, м.

1. Дзеянне паводле дзеясл., зрушваць — зрушыць (у 1 знач.) і зрушвацца — зрушыцца.

2. Прыметныя змены ў чым‑н. Сіла таленту Бядулі і заключалася ва ўменні перадаць тонкія зрухі душы і багацце пачуццяў. Каваленка. // Значныя змены да лепшага ў чым‑н., значны рух наперад; прагрэс. Прыемна і радасна бачыць вялікія зрухі, што адбываюцца ва ўсёй краіне. Шынклер. 1905 год прынёс велізарныя зрухі ў грамадскім і культурным жыцці Беларусі. Казека.

3. Спец. Гарызантальнае змяшчэнне горных парод.

4. Дэфармацыя пругкага цела, пры якой слаі яго змяшчаюцца адзін адносна другога.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)