змата́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Звіцца ў клубок, маток пры намотванні.

Ніткі добра зматаліся.

2. Спешна пакінуць якое-н. месца (разм.).

Яны ўжо зматаліся адгэтуль.

|| незак. змо́твацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

змата́цца

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. змата́юся змата́емся
2-я ас. змата́ешся змата́ецеся
3-я ас. змата́ецца змата́юцца
Прошлы час
м. змата́ўся змата́ліся
ж. змата́лася
н. змата́лася
Загадны лад
2-я ас. змата́йся змата́йцеся
Дзеепрыслоўе
прош. час змата́ўшыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

змата́цца сов.

1. (о пряже и т.п.) смота́ться;

2. перен. измота́ться;

3. перен., прост. (исчезнуть) смота́ться;

пасля́ гэ́тага ён адра́зу ~та́ўся — по́сле э́того он сра́зу смота́лся;

4. прост. (быстро сходить, съездить куда-л.) смота́ться;

з. ў го́рад — смота́ться в го́род

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

змата́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Звіцца ў клубок, маток пры намотванні.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Размотваючыся, зняцца з чаго‑н. Ніткі змагаліся з клубка.

3. Разм. фам. Спешна знікнуць, пакінуць якое‑н. месца. — Брыгада здала вёску без бою, і .. наогул, як я разумею Шуста, яна ўжо памагала пяты, каб хутчэй змагацца адгэтуль. Шчарбатаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

змо́твацца гл. зматацца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

смота́ться в разн. знач. змата́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

змо́твацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да зматацца.

2. Зал. да змотваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́матацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

1. Зрасходавацца пры матанні; зматацца.

2. перан. Знясіліцца, змардавацца. Выматацца за дзень.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

змо́твацца несов.

1. (о пряже и т.п.) сма́тываться;

2. перен. изма́тываться;

3. перен., прост. (исчезать) сма́тываться;

2-3 см. змата́цца;

4. страд. сма́тываться, отма́тываться; изма́тываться, истрёпываться; см. змо́тваць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

умота́ться

1. (обмотаться) разг. абкруці́цца, абмата́цца, укруці́цца, умата́цца;

2. (наматываясь, уместиться) умата́цца;

3. (сильно утомиться) прост. вы́матацца; (изнуриться — ещё) змардава́цца; (утомиться) змары́цца, стамі́цца; (лишиться сил — ещё) знясі́ліцца;

4. (убежать) прост. уцячы́, змата́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)