звы́кла
прыслоўе, утворана ад прыметніка
| станоўч. |
выш. |
найвыш. |
| звы́кла |
- |
- |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
звы́кла нареч. и в знач. сказ. привы́чно; обы́чно;
з. папра́віць ху́стку — привы́чно попра́вить плато́к;
усё мне тут знаёма і з. — всё мне здесь знако́мо и привы́чно
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
звы́кла,
1. Прысл. да звыклы.
2. у знач. вык. Прывычна, добра знаёма. Ваколле лязгае, рыпае. Усё мне тут і знаёма і звыкла. Барадулін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
звы́кнуць
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
звы́кну |
звы́кнем |
| 2-я ас. |
звы́кнеш |
звы́кнеце |
| 3-я ас. |
звы́кне |
звы́кнуць |
| Прошлы час |
| м. |
звы́к |
звы́клі |
| ж. |
звы́кла |
| н. |
звы́кла |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
звы́кні |
звы́кніце |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
звы́кшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
се́рнікавы, ‑ая, ‑ае.
Абл. Які мае адносіны да серніка. Рука звыкла намацала ў кішэні сернікавы карабок, але выпусціла. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узлава́насць, ‑і, ж.
Уласцівасць узлаванага (у 2 знач.); злосць. Прывітаўшыся з Зыбіным, Собаль звыкла запытаўся, як ездзілася. — Як? Бачыш! — адказаў з ноткай нейкай узлаванасці Зыбін. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пераступа́ць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
1. Незак. да пераступіць 1.
2. (у спалучэнні са словам «нагамі»). Ісці, рухацца. Наталля ішла вельмі доўга, не верачы, што можа пераступаць нагамі, дакранацца рукамі да халоднай белай сцяны. Скрыган. Старыя мужчыны выязджалі ціха — звыкла, цвёрда пераступаючы нагамі за коньмі. Чорны.
пераступа́ць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да пераступіць 2.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наме́рыцца, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; зак.
1. з інф. Займець намер што‑н. зрабіць. Намерыцца паехаць у падарожжа. □ Рыгор Яўхімавіч цвёрда намерыўся заўтра ж пагутарыць з .. Дашчынскай. Асіпенка. Набраўшы вады, дзяўчына ўжо звыкла намерылася пацягнуць вочап і раптам адумалася. Мележ.
2. Нацэліцца; падняць што‑н. для выстралу, удару і пад. Ён намерыўся і стрэліў. □ [Вайсковец:] — Я падпусціў .. [чалавека] на крокаў дзесяць, намерыўся і шпурнуў у яго сякерай — іншай зброі ў той момант са мной не было. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цырымо́ніцца, ‑нюся, ‑нішся, ‑ніцца; незак.
1. (звычайна з адмоўем «не»). Захоўваць правілы прынятага этыкету; быць цырымонным. — Вам пераапрануцца трэба, — сказала жанчына і .. узлавана крыкнула: — Кіньце вы цырымоніцца! Асіпенка. Хлор быў заўсёды смелым у братавай хаце і нічуткі не саромеўся нікога і не цырымоніўся. Гартны.
2. з кім-чым і без дап. Праяўляць празмерную далікатнасць, прыстойнасць у адносінах: да каго‑, чаго‑н. [Антон:] — Прашу, пакуль не: позна, навядзі парадак у брыгадзе. І не цырымонься з гультаямі! Савіцкі. Яшчэ ў школе яна [Ірына] звыкла камандаваць гэтым маўклівым хлопцам. І цяпер таксама не цырымоніцца. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
няпра́вільны, ‑ая, ‑ае.
1. Які не адпавядае якім‑н. правілам, нормам. Няправільнае развіццё арганізма. Няправільнае вымаўленне. □ — Мы вельмі рады, — сказаў.. [Бесо] няправільнай расійскай мовай. Самуйлёнак. // Які не адпавядае правілам сіметрыі. Няправільныя рысы твару.
2. Які не адпавядае ісціне; няверны, памылковы. Суддзя звыкла папярэджвае [сведак] аб адказнасці за няправільныя паказанні. Дадзіёмаў. [Люба:] — А няхай бы вы, будучы ў Мінску, зайшлі да .. [Стафанковіча] і сказалі, што млын кепска меле. [Млынар:] — Гэты абармот даў мне няправільны адрас, і я яго не знайшоў. Чорны.
3. Не такі, як трэба; несправядлівы. Няправільная палітыка. □ [Якуб:] — Па-баявому, па-ваеннаму так... Калі ты атрымаў няправільны, на твой погляд, баявы загад, ты мусіш перш яго выканаць, а потым абскардзіць... Зарэцкі.
•••
Няправільны дзеяслоў гл. дзеяслоў.
Няправільны дроб гл. дроб.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)