зва́лка, -і, ДМ -лцы, мн. -і, -лак, ж.
Месца, куды выкідаюць, звальваюць што-н.
Вывезці смецце на звалку.
|| прым. зва́лачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зва́лка
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
зва́лка |
зва́лкі |
| Р. |
зва́лкі |
зва́лак |
| Д. |
зва́лцы |
зва́лкам |
| В. |
зва́лку |
зва́лкі |
| Т. |
зва́лкай
зва́лкаю |
зва́лкамі |
| М. |
зва́лцы |
зва́лках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зва́лка, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.
1. Дзеянне паводле дзеясл. звальваць — зваліць 1 (у 3, 5 знач.).
2. Беспарадкава накіданая куча чаго‑н. Аднаго разу Міхальчук ішоў каля РТС і ў звалцы старога жалеза заўважыў тры іржавыя карпусы ад жняярак. Карпюк.
3. Месца, куды звозяць, выкідваюць смецце, непрыгодныя рэчы. Гарадская звалка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сме́тнішча, ‑а, н.
Разм. Тое, што і сметнік. Выкінуць чаравік на сметнішча. // Звалка, месца, куды звозяць рознае смецце. Адвесці ўчастак для сметнішча.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сметнік, звалка
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
◎ На́зма ’нара (лісіная)’ (Мат. Гом.). Няясна; магчыма, звязана з рус. назьми ’гной’, назьми ’звалка гною’, назмить ’угнойваць’, якія выводзяць са спалучэння прыназоўніка на і назоўніка земля (Фасмер, 3, 39, пад назём); магчымая матывацыя — неахайнасць лісінай нары.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Бата́лія. Рус. бата́лия, укр. бата́лія. Запазычанне з раманскіх моў (франц. bataille, італ. battaglia), магчыма, праз польскую мову (польск. batalja). Гл. Фасмер, 1, 133; Шанскі, 1, Б, 55. Сюды ж дыял. бата́ля (Шат.) ’звалка, бойка, крык у вялікай спрэчцы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сва́лка ж.
1. (действие) зва́лка, -кі ж., зва́льванне, -ння ср.;
2. (место для мусора) зва́лка, -кі ж., сме́тнік, -ка м.;
вы́бросить на сва́лку вы́кінуць на зва́лку (сме́тнік);
3. (куча, груда) ку́ча, -чы ж.;
4. перен., разг. (драка) бо́йка, -кі ж.;
не вме́шиваться в сва́лку не ўме́швацца ў бо́йку.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ка́пішча ’культавае збудаванне ўсх. і прыбалт. славян з часоў паганства’ (ТСБМ), ’месца, дзе закопваюць здохлую жывёлу’ (Бяльк.). Укр., рус. капище ’паганскі храм’, арханг. ’месца звозу лесу, звалка’. Ст.-рус. запазычанне са ст.-слав. капище ’храм’ < капь ’з’ява, вобраз, прывід’ > ’статуя, выява’ < ст.-чуваш. *käp, сучаснае чуваш. päk, уйгурск. kep ’форма, карціна’, ст.-тур. gib ’карціна’ (Фасмер, 2, 185; Шанскі, 2 (К), 35).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)