зашто́рваць

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. зашто́рваю зашто́рваем
2-я ас. зашто́рваеш зашто́рваеце
3-я ас. зашто́рвае зашто́рваюць
Прошлы час
м. зашто́рваў зашто́рвалі
ж. зашто́рвала
н. зашто́рвала
Загадны лад
2-я ас. зашто́рвай зашто́рвайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час зашто́рваючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

зашто́рваць несов. зашто́ривать; см. зашто́рыць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зашто́рваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да зашторыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зашто́рыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны; зак., што (разм.).

Завесіць шторай.

З. акно.

|| незак. зашто́рваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зашто́рвацца, ‑аецца; незак.

Зал. да зашторваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зашто́ривать несов., разг. зашто́рваць, заве́шваць (што́рай);

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зашто́рванне ср. зашто́ривание; см. зашто́рваць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зашто́рвацца несов., возвр., страд., разг. зашто́риваться; см. зашто́рыцца, зашто́рваць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

завалі́цца, ‑валюся, ‑валішся, ‑валіцца; зак.

1. Упасці за што‑н. Кніга завалілася за шафу. □ Адзін пялёстак сарваўся з агністай кветкі, упаў Яську ў правы лапаць і заваліўся за анучу. С. Александровіч. // Згубіцца, упаўшы за што‑н., куды‑н. [Любка] то шукала яшчэ аднаго нажа, які недзе заваліўся, то дасыпала солі на сподак. Дамашэвіч. // Абл. Зваліцца, уваліцца куды‑н. У рашучы момант конь.. недалужна згайдануўся, нырнуў і заваліўся пярэднімі нагамі ў яму, прысыпаную снегам. Колас.

2. Паваліцца, абваліцца, абрушыцца. — Гнілое ты не падпірай, яно заваліцца ўсё роўна. Дубоўка. — Мама, — пераконвала Марына, — заваліцца яшчэ столь і нас з табой прыцісне. Б. Стральцоў. А цяпер яна, студня тая, завалілася. Дрэва хоць і камянее ў сырой зямлі, а ўсё роўна гніе памаленьку. Пташнікаў. / Разм. Упасці, не ўстояўшы на нагах. Азін немец.. піхнуў [маці] карабінам у грудзі так, што яна аж завалілася. Гарэцкі.

3. Разм. Улегчыся, залегчы. — Тут, пан мой, паненкі адны сядзяць, а ён спаць заваліўся, — адчытваў Лабановіча вясёлы падлоўчы. Колас. Сымон заваліўся на ложак і праспаў да самага вечара. Чарнышэвіч.

4. Разм. Бесцырымонна зайсці, заявіццца куды‑н. Калі Бешчат.. памкнуўся зашторваць акно, да яго ў бар нечакана заваліўся пан Томчак. Бажко.

5. чым. Разм. Атрымаць многа чаго‑н. Паходню няма чаго бунтаваць. Яны сёлета заваляцца хлебам. Хадкевіч.

6. Аказацца заваленым, загрувашчаным чым‑н. І ўжо ніколі не зарасце гэтая сцежка мохам ці травою, не заваліцца ламаччам. Кулакоўскі.

•••

Хоць заваліся — пра поўны дастатак, мноства чаго‑н. — Лёгка цяпер вучыцца дзецям. Кніжак — колькі хочаш, паперы і сшыткаў — хоць заваліся, настаўнікі — усе з вышэйшай адукацыяй. Лужанін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)