заце́рці, затру́, затрэ́ш, затрэ́; затро́м, затраце́, затру́ць; зацёр, -це́рла; затры́; -цёрты; зак.

1. што. Тручы, зрабіць нябачным, знішчыць.

З. надпіс.

З. мокрыя сляды на падлозе.

2. каго-што. Сціснуць, пазбавіць магчымасці свабодна рухацца.

Ільды зацёрлі карабель.

З. у натоўпе.

3. перан., каго (што). Наўмысна перашкодзіць каму-н. праявіць сябе, прасунуцца па службе (разм.).

З. маладога спецыяліста.

4. што. Прыгатаваць расціраннем, замешваннем.

З. муку.

|| незак. заціра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

заце́рці

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. затру́ затро́м
2-я ас. затрэ́ш затраце́
3-я ас. затрэ́ затру́ць
Прошлы час
м. зацё́р заце́рлі
ж. заце́рла
н. -
Загадны лад
2-я ас. затры́ затры́це
Дзеепрыслоўе
прош. час зацё́ршы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

заце́рці сов., в разн. знач. затере́ть;

з. на́дпіс — затере́ть на́дпись;

су́дна ~рла льда́мі — безл. су́дно затёрло льда́ми;

у нато́ўпе яго́ ледзь не ~рлі — в толпе́ его́ едва́ не затёрли;

маладо́га арты́ста хаце́лі з. — молодо́го арти́ста хоте́ли затере́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

заце́рці, ‑тру, ‑траш, ‑трэ; ‑тром, ‑траце; пр. зацёр, ‑цёрла; зак., каго-што.

1. Тручы, зрабіць што‑н. нябачным, невыразным; сцерці. Зацерці надпіс на сцяне. // Разм. Выцерці (брудны след, лужыну і пад.). Вакол чыгуна і пад нагамі хлопца стаяла такая лужына, што мо з паўгадзіны трэба было б старой гнуцца, каб зацерці яе. Кулакоўскі.

2. Сціснуць, пазбавіць магчымасці свабодна рухацца. Ільды зацёрлі карабель. Зацерці ў натоўпе. // перан. Разм. Перашкодзіць каму‑н. праявіць сябе, не даць ходу. [Даніла] вучыцца завочна ў тэхнікуме, быў брыгадзірам. Гэта яго Свідрань зацёр за пярэчанні. Дуброўскі.

3. Прыгатаваць што‑н. заціраннем. Зацерці муку. Зацерці талакно.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пазаціра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.

1. што. Зацерці, выцерці ўсё, многае.

П. надпісы.

2. каго. Сціснуць, заціснуць усіх, многіх.

Ільды могуць пазаціраць малыя судны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

заціра́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да зацерці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зацёрты, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад зацерці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

затере́ть сов., в разн. знач. заце́рці, мног. пазаціра́ць;

затере́ть пятно́ заце́рці пля́му;

су́дно затёрло льда́ми су́дна заце́рла лёдам;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

заціра́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. заціраць — зацерці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зацёрты в разн. знач. затёртый; см. заце́рці

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)