захіну́цца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
захіну́ся |
захінё́мся |
| 2-я ас. |
захіне́шся |
захіняце́ся |
| 3-я ас. |
захіне́цца |
захіну́цца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
захіну́ўся |
захіну́ліся |
| ж. |
захіну́лася |
| н. |
захіну́лася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
захіні́ся |
захіні́цеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
захіну́ўшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
захіну́цца сов.
1. запахну́ться;
2. запахну́ться; заку́таться, заверну́ться;
з. ў плашч — запахну́ться (заку́таться, заверну́ться) в плащ;
3. (закрыться) задёрнуться;
4. загну́ться, заверну́ться;
~ну́лася ко́ўдра — загну́лось (заверну́лось) одея́ло;
5. перен. (закрыться тонким покровом) оку́таться, задёрнуться;
вяршы́ня гары́ ~ну́лася смуго́й — верши́на горы́ оку́талась (задёрнулась) ды́мкой
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
захіну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак.
1. Засланіцца, прыкрыцца чым‑н. [Сотнікаў] захінуўся рукавом, але ад таго кашаль стаў і яшчэ больш нястрымным. Быкаў. / у перан. ужыв. Пакрывалам бялёсых туманаў захінуўся шырокі прастор. Машара. // Пасунуўшыся, закрыцца. Нават пасля таго, як захінулася заслона, гледачы ніяк не маглі суняцца ад смеху. Ус.
2. Ахінуць сябе чым‑н., закруціцца ў што‑н. Міхаліна захінулася кажушком і пайшла. Грамовіч. [Гвардыян] мацней захінуўся ў футра і няпэўнаю ступою пасунуўся да дзвярэй. Зарэцкі. // Разм. Захінуць на сабе краі вопраткі. — Халат расшпіліўся, захініся.
3. Схавацца дзе‑н., за што‑н. Захінуцца за вугал. □ Я захінуўся за куст, насцярожыўся — у цемры расла, набліжалася да лазняку чыясьці постаць. Сачанка. А як жа.. [Танечку] не знайсці, калі яна стаіць побач з табой, рукой дастанеш! Нават не здагадаецца захінуцца куды-небудзь пад ложак ці пад канапу. Рылько. Куды ў пануры гэткі дзень ісці? Дзе захінешся, куды дзенешся? Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
захіну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак.
1. каго-што. Засланіць, прыкрыць чым-н.
З. рукамі галаву.
2. што. Пасунуўшы, закрыць, завесіць.
З. фіранку.
3. каго-што. Ахінуць чым-н., закруціць у што-н. або схаваць куды-н., за што-н.
З. дзіця ў кажух.
З. сумку за сябе.
4. што. Закінуць адзін край адзежыны за другі.
З. полы кажуха.
5. перан., што. Зацягнуць тонкім слоем.
Туман захінуў берагі ракі.
|| незак. захіна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| звар. захіну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся; -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; незак. захіна́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
завороти́ться закаса́цца, захіну́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
запахну́ться захіну́цца, мног. пазахіна́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
захіна́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да захінуцца.
2. Зал. да захінаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
затулі́цца, -улю́ся, -у́лішся, -у́ліцца; зак. (разм.).
Засланіць сябе чым-н. ад чаго-н. або захінуцца ў што-н., схавацца за каго-, што-н., куды-н.
З. ад ветру.
З. ў плашч.
Хлопчык затуліўся за маці.
|| незак. зату́львацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
заку́таться заху́тацца, мног. пазаху́твацца, укруці́цца, мног. паўкру́чвацца; захіну́цца, мног. пазахіна́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
уку́таться уху́тацца, мног. паўху́твацца; захіну́цца, мног. пазахіна́цца; укруці́цца, мног. паўкру́чвацца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)