засмакта́ць², -макчу́, -мо́кчаш, -мо́кча; -макчы́; зак. (разм.).
Пачаць смактаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
засмакта́ць¹, 1 і 2 ас. не ўжыв., -мо́кча; -макта́ны; зак., каго-што.
Уцягнуць, увабраць у сябе.
Балота засмактала чалавека.
Асяроддзе засмактала (перан.).
|| незак. засмо́ктваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
засмакта́ць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
засмакчу́ |
засмо́кчам |
| 2-я ас. |
засмо́кчаш |
засмо́кчаце |
| 3-я ас. |
засмо́кча |
засмо́кчуць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
засмакта́ў |
засмакта́лі |
| ж. |
засмакта́ла |
| н. |
засмакта́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
засмакчы́ |
засмакчы́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
засмакта́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
засмакта́ць сов., в разн. знач. засоса́ть;
бало́та ~та́ла чалаве́ка — боло́то засоса́ло челове́ка;
асяро́ддзе ~та́ла — среда́ засоса́ла
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
засмакта́ць 1, ‑смокча; зак., каго-што.
Уцягнуць, увабраць у сябе (пра багну, пясок і пад.). Адразу збоку грэбелькі млела дрыгва, зманліва зялёная, з буйнай травою; ступі — і не выберашся, зацягне, засмокча навек. Мележ. // перан. Уцягнуць у сваё асяроддзе, узяць пад сваю ўладу. Засмактала, закружыла жыццёвая віхура хлапчыну з глухога кутка па-над Віліяй. Мехаў.
засмакта́ць 2, ‑смакчу, ‑смокчаш, ‑смокча; зак.
Разм. Пачаць смактаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
засмакта́ны засо́санный; см. засмакта́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
засмо́ктваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да засмактаць 1.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
засоса́ть сов.
1. (начать сосать) разг. засса́ць, пача́ць ссаць; засмакта́ць, пача́ць смакта́ць;
2. прям., перен. (поглотить) засмакта́ць, усмакта́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
засмо́ктваць несов., в разн. знач. заса́сывать; см. засмакта́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
усмакта́ць, усмакчу, усмокчаш, усмокча; зак., што.
Увабраць у сябе, паглынуць. У нізінах на лузе жывым срэбрам паблісквае вада: зямля яшчэ яе ўсю не ўсмактала. Сабаленка. // Засмактаць. Гадзіну таму назад нас хацелі затрымаць у лесе нанач зыбучыя пяскі, якія патрапілі ўсмактаць у сябе колы машыны амаль дарэшты. Пестрак. Мокрая зямля ўсмактала ў сябе скрыню, і тая аніяк не паддавалася з месца. Карпюк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)