засе́дзецца, -джуся, -дзішся, -дзіцца; зак.
Прасядзець, прабыць надта доўга.
З. ў гасцях.
З. за работай.
◊
Заседзецца ў дзеўках (разм.) — не выйсці своечасова замуж.
|| незак. засе́джвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
засе́дзецца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
засе́джуся |
засе́дзімся |
| 2-я ас. |
засе́дзішся |
засе́дзіцеся |
| 3-я ас. |
засе́дзіцца |
засе́дзяцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
засе́дзеўся |
засе́дзеліся |
| ж. |
засе́дзелася |
| н. |
засе́дзелася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
засе́дзься |
засе́дзьцеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
засе́дзеўшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
засе́дзецца сов., разг. засиде́ться;
з. ў гасця́х — засиде́ться в гостя́х;
◊ з. ў дзе́ўках — прост. засиде́ться в де́вках
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
засе́дзецца, ‑джуся, ‑дзішся, ‑дзіцца і засядзе́цца, ‑джуся, ‑дзішся, ‑дзіцца; зак.
Разм. Затрымацца, доўга праседзець дзе‑н. Заседзеліся позна. Перад гаспадарамі паўстала праблема: дзе пакласці гасцей спаць? Корбан. Недзе блізка на суседскім двары раз-пораз маці клікала дачку, якая позна засядзелася, відаць, з хлопцам на прызбе. С. Александровіч. // перан. Доўга пражыць на адным месцы, прабыць у адным стане і пад. І ўсім гэтым неабсяжным прасторам зямель і лясоў валодае адзін старадаўні род польскага князя Радзівіла. Ці не занадта доўга заседзеўся ён у сваім нясвіжскім княжацкім гняздзе? Колас.
•••
Заседзецца ў дзеўках — не выйсці своечасова замуж. [Антаніна] была перастарак, даўно заседзелася ў дзеўках і хоць добры мела пасаг, ніхто не квапіўся на яе багацце. С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
засиде́ться сов., разг. засе́дзецца, засядзе́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
засядзе́цца,
гл. заседзецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
засядзе́цца сов., см. засе́дзецца
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
засе́джвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца.
Незак. да заседзецца, засядзецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
засе́джвацца несов., возвр., страд. заси́живаться; см. засе́дзецца, засе́джваць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дзе́ўка, ‑і, ДМ дзеўцы; Р мн. дзевак; ж.
Разм. Тое, што і дзяўчына. Агонь, а не дзеўка. Усё гарыць у яе руках. Пестрак. — Зірні ж хоць на дзеўку маю, — з гордасцю маці сказала Валя. Брыль.
•••
Заседзецца ў дзеўках гл. заседзецца.
Застацца ў дзеўках гл. застацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)