заляжа́цца, -ляжу́ся, -ле́жышся, -ле́жыцца; -ляжы́ся; зак.
1. Праляжаць надта доўга.
З. ў пасцелі.
Такі тавар доўга не залежыцца.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Сапсавацца ад доўгага ляжання.
Каўбаса заляжалася.
|| незак. зале́жвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
заляжа́цца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
заляжу́ся |
зале́жымся |
| 2-я ас. |
зале́жышся |
зале́жыцеся |
| 3-я ас. |
зале́жыцца |
зале́жацца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
заляжа́ўся |
заляжа́ліся |
| ж. |
заляжа́лася |
| н. |
заляжа́лася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
заляжы́ся |
заляжы́цеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
заляжа́ўшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
заляжа́цца сов., в разн. знач. залежа́ться;
з. ў бальні́цы — залежа́ться в больни́це;
такі́ тава́р не зале́жыцца — тако́й това́р не залежи́тся;
ры́ба ~жа́лася, трэ́ба яе́ вы́кінуць — ры́ба залежа́лась, на́до её вы́бросить
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
заляжа́цца, ‑ляжуся, ‑лежышся, ‑лажыцца; зак.
Праляжаць доўга, больш звычайнага, дазволенага. Бярозка сам устаў і нават пацягнуўся, як чалавек, які лішне заляжаўся ў пасцелі. Шахавец. // Праляжаць доўга без ужытку, збыту і пад. Праз дажджы ляцяць, праз буры, Быццам тыя галубкі, Не залежацца на пошце Нецярплівыя радкі. Куляшоў. // Страціць свежасць або сапсавацца ад працяглага ляжання, захоўвання. Дзесьці заляжалася і не мае збыту мыла. Філімонаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зале́жвацца гл. заляжацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
залежа́ться сов. заляжа́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
заваля́ться сов. заваля́цца, заляжа́цца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зале́жвацца несов. залёживаться; см. заляжа́цца
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зале́жвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца.
Незак. да заляжацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заваля́цца, ‑яецца; зак.
Разм. Праляжаць забытым без выкарыстання; заляжацца. Заваляўся.. мундзірчык у палкавых запасах, з трафеяў, узятых у бойцы пад Баранавічамі. Лынькоў. — Ну, дзе вашы малыя? — запытаў.. [Якаў]. — Тут у мяне пара цукерак завалялася, з горада яшчэ. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)