за́куп

‘закупка’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. за́куп за́купы
Р. за́купу за́купаў
Д. за́купу за́купам
В. за́куп за́купы
Т. за́купам за́купамі
М. за́купе за́купах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

за́куп

‘селянін’

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. за́куп за́купы
Р. за́купа за́купаў
Д. за́купу за́купам
В. за́купа за́купаў
Т. за́купам за́купамі
М. за́купе за́купах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

за́куп ист. за́куп, -па м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

за́куп м.

1. (род. за́купу) (организованная покупка чего-л. в большом количестве) заку́пка ж.;

2. (род. за́купа) ист. за́куп

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

за́куп ​1, ‑у, м.

Закупка чаго‑н. у вялікай колькасці. Дзяржаўны закуп сельскагаспадарчых прадуктаў.

за́куп ​2, ‑а, м.

У Кіеўскай Русі і ў Вялікім княстве Літоўскім — селянін, які атрымаў пазыку ў землеўладальніка і трапіў да яго ў залежнасць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

закупі́ць, -уплю́, -у́піш, -у́піць; -у́плены; зак.

1. каго-што. Купіць у вялікай колькасці або оптам.

З. прамысловае абсталяванне.

2. што і чаго. Запасціся пакупкай.

З. прадукты.

З. дроў.

|| незак. закупля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. заку́пліванне, -я, н., за́куп, -у, мн. -ы, -паў, м. і заку́пка, -і, ДМ -пцы, мн. -і, -пак, ж.

|| прым. заку́пачны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).

Закупачныя цэны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

напіра́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм.

1. Незак. да наперці (у 1, 3 і 4 знач.).

2. Рашуча наступаць, цясніць. Танкі напіралі з усіх бакоў. □ Падняўся гвалт і страляніна... Відаць было, што чырвоныя напірапіць... Чарот. // Сабраўшыся ў вялікай колькасці, насоўвацца на што‑н. Вада ўсё прыбывае, напірае, дабіраецца да людзей. Маўр.

3. Рабіць упор, звяртаць асаблівую ўвагу на каго‑, што‑н.; энергічна займацца чым‑н. Мужыкі ў гаспадарцы больш напіралі на валоў, чым на коней, а шляхта раней перайшла на коней. Пестрак. На хлеб павёў атаку я, Пятроў на бульбу напірае. Крапіва.

4. Настойліва дабівацца чаго‑н., настойваць на чым‑н. — Адстань хоць ты, Квадрыга! Азімае трэба ўбіраць. Раён на закуп напірае. Мыслівец. Дзед пратэстуе, напірае на тое, што трэба забраць дзяцей і вярнуцца сюды. Колас. // Настойліва падкрэсліваць што‑н. Напіраць на сваю занятасць. Напіраць на свае заслугі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)