зака́зваць
дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
зака́зваю |
зака́зваем |
| 2-я ас. |
зака́зваеш |
зака́зваеце |
| 3-я ас. |
зака́звае |
зака́зваюць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
зака́зваў |
зака́звалі |
| ж. |
зака́звала |
| н. |
зака́звала |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
зака́звай |
зака́звайце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
зака́зваючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
зака́зваць несов. зака́зывать; см. заказа́ць I
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зака́зваць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да заказаць 1.
зака́зваць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да заказаць 2.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заказа́ць¹, -кажу́, -ка́жаш, -ка́жа; -кажы́; -ка́заны; зак., што.
Даручыць каму-н. што-н.
З. боты.
З. абед.
|| незак. зака́зваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
заказа́ць², -кажу́, -ка́жаш, -ка́жа; -кажы́; -ка́заны; зак., што, каму-чаму і з інф. (уст.).
Забараніць, зрабіць недаступным.
Усе дарогі яму заказаны.
Сэрцу не закажаш.
Дзясятаму з. (зарачыся ніколі больш не рабіць чаго-н.).
|| незак. зака́зваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зака́зывать несов.
1. зака́зваць;
2. (запрещать) уст. забараня́ць;
3. (приказывать) уст. нака́зваць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шыць, шыю, шыеш, шые; незак.
1. што і без дап. Змацоўваць, злучаць ніткай краі тканіны, скуры і пад. пры вырабе адзення, абутку і пад.; вырабляць што‑н. такім чынам. Шыць на машыне. □ Таня .. сядзела каля акна, шыла сарочку. Шамякін. [Гірня] ўмеў цяслярыць, сталярыць, трохі слясарыць і нават шыць боты. Кулакоўскі. // Займацца вырабам адзення, абутку і пад. як прафесіяй, рамяством. Вось гэты самы «брат Міша» згадзіўся вучыцца .. шыць і шые ўжо другую зіму. Брыль. // Спец. Змацоўваючы лісты паперы дротам, ніткамі і пад., вырабляць што‑н. Шыць сшыткі. Шыць кнігу.
2. Разм. Заказваць, вырабляць адзенне ў каго‑н., дзе‑н. Шыць у атэлье. □ [Варанец:] — Шылі мы раз вунь аж у Міждуб’і. Крапіва.
3. Вышываць, расшываць. Шыць гладдзю. Шыць шоўкам.
4. што. Спец. Прымацоўваючы рэйкі да шпал, пракладваць чыгунку. Шыць чыгунку.
5. што. Спец. Прымацоўваць, змацоўваць дошкі цвікамі, шпонамі і пад. Шыць плыты.
•••
Шыць на жывую нітку — а) ненадзейна, не замацоўваючы ніткі, шыць, сшываць і пад. што‑н.; б) наспех, як папала.
Шыць нападрост — шыць з запасам, з разлікам на рост.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)