Зады́

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, множны лік, множналікавы

мн.
Н. Зады́
Р. Задо́ў
Д. Зада́м
В. Зады́
Т. Зада́мі
М. Зада́х

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

зады́, -до́ў только мн. (давно выученное) зады́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зады́ ед. нет

1. (задворки) задво́ркі, -каў ед. нет;

2. (давно узнанное и всем известное) зады́, -до́ў ед. нет;

тверди́ть зады́ паўтара́ць зады́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

за́д

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. за́д зады́
Р. за́да задо́ў
Д. за́ду зада́м
В. за́д зады́
Т. за́дам зада́мі
М. за́дзе зада́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

зад, -а, М -дзе, мн. зады́, -о́ў, м.

1. Задняя частка чаго-н.; проціл. перад.

З. матацыкла занесла на павароце.

2. Задняя частка тулава, таз.

Тоўсты з.

Даць каму-н. пад з. (таксама перан.: груба прагнаць; разм.).

3. мн. Тое, што даўно вывучана ці ўсім вядома (разм.).

Паўтараць зады.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

заты́хаць

‘зады´хаць, забіцца (пра сэрца)’

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. - -
2-я ас. - -
3-я ас. заты́хае заты́хаюць
Прошлы час
м. заты́хаў заты́халі
ж. заты́хала
н. заты́хала
Дзеепрыслоўе
прош. час заты́хаўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

заты́хкаць

‘зады´хаць, забіцца (пра сэрца)’

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. - -
2-я ас. - -
3-я ас. заты́хкае заты́хкаюць
Прошлы час
м. заты́хкаў заты́хкалі
ж. заты́хкала
н. заты́хкала
Дзеепрыслоўе
прош. час заты́хкаўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

зад, ‑а, М ‑дзе; мн. зады, ‑оў; м.

1. Задняя частка чаго‑н.; проціл. перад. На крутым павароце зад матацыкла занесла. Б. Стральцоў. Адна хата стаяла задам у вокны другой. Чорны. // Задняя частка тулава жывёлы. [У вепра] доўгая вузкая галава з вялікім лычам.., вострая гарбатая спіна з высокім загрыўкам і вузкім задам. В. Вольскі. // Разм. Частка цела чалавека ніжэй спіны. [Кравец] быў гарбаты без гарба не ад роду: малым быўшы, зваліўся, накольнік, з вішні і ўбіў, як кажуць, ногі ў зад, не вырас. Брыль.

2. толькі мн. (зады́, ‑оў). Разм. Тое, што раней вывучана або ўсім вядома. Паўтараць зады.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зад

1. в разн. знач. зад, род. за́да м.;

2. только мн., разг. (давно выученное) зады́, -до́ў.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)