заглуша́ць

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. заглуша́ю заглуша́ем
2-я ас. заглуша́еш заглуша́еце
3-я ас. заглуша́е заглуша́юць
Прошлы час
м. заглуша́ў заглуша́лі
ж. заглуша́ла
н. заглуша́ла
Загадны лад
2-я ас. заглуша́й заглуша́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час заглуша́ючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

заглуша́ць несов., см. заглу́шваць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

заглуша́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да заглушыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заглуша́цца, ‑аецца; незак.

Зал. да заглушаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заглушы́ць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. заглушу́ заглу́шым
2-я ас. заглу́шыш заглу́шыце
3-я ас. заглу́шыць заглу́шаць
Прошлы час
м. заглушы́ў заглушы́лі
ж. заглушы́ла
н. заглушы́ла
Загадны лад
2-я ас. заглушы́ заглушы́це
Дзеепрыслоўе
прош. час заглушы́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

заглуша́ть несов., в разн. знач. заглуша́ць, заглу́шваць; см. заглуши́ть;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

угаша́ть несов.

1. гасі́ць, тушы́ць, уту́шваць;

2. перен. заглуша́ць, падаўля́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

тапі́ць¹, таплю́, то́піш, то́піць; незак.

1. каго-што. Прымушаць тануць, затапляць.

Т. варожыя караблі.

2. перан., каго-што. Губіць, выдаючы, нагаворваючы на каго-н. (разм.).

3. перан., што. Заглушаць у сабе (думкі, пачуцці і пад.; разм.).

Т. гора ў працы.

|| зак. патапі́ць, -таплю́, -то́піш, -то́піць; пато́плены і утапі́ць, утаплю́, уто́піш, уто́піць; уто́плены.

|| наз. тапле́нне, -я, н. і патапле́нне, -я, н. (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Тлумі́цца ’тлець’ (ТС). Няясна; хутчэй за ўсё, да тлуміць ’прыгнятаць, стрымліваць, заглушаць’ (гл.), што адпавядае зыходнай семантыцы ’душыць; таўчыся’, характэрнай для асновы *telm‑/*tolm‑/*tъlm‑ (Куркіна, Этимология–1983, 25), параўн. польск. dym tłumi ’ідзе клубамі, клубіцца’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

подавля́ть несов.

1. (усмирять) душы́ць; (огонь, огневые точки и т. п.) падаўля́ць;

подавля́ть восста́ние душы́ць паўста́нне;

подавля́ть ого́нь проти́вника воен. падаўля́ць аго́нь праці́ўніка;

подавля́ть огневы́е то́чки врага́ воен. падаўля́ць агнявы́я пу́нкты во́рага;

2. перен. (заглушать) заглуша́ць, прыглуша́ць;

подавля́ть жела́ние заглуша́ць жада́нне;

подавля́ть своё возмуще́ние заглуша́ць (прыглуша́ць) сваё абурэ́нне;

3. перен. (угнетать) прыгнята́ць; (ошеломлять) ашаламля́ць, агало́мшваць;

тишина́ подавля́ла его́ цішыня́ прыгнята́ла яго́;

4. (превосходить) (намнога) пераважа́ць;

подавля́ть проти́вника вое́нной те́хникой (намно́га) пераважа́ць праці́ўніка вае́ннай тэ́хнікай;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)