заглуша́цца
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
- |
- |
| 2-я ас. |
- |
- |
| 3-я ас. |
заглуша́ецца |
заглуша́юцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
заглуша́ўся |
заглуша́ліся |
| ж. |
заглуша́лася |
| н. |
заглуша́лася |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
заглуша́цца несов., возвр., страд., см. заглу́швацца
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
заглуша́цца, ‑аецца; незак.
Зал. да заглушаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заглуша́ться возвр., страд. заглуша́цца, заглу́швацца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
заглушы́цца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
- |
- |
| 2-я ас. |
- |
- |
| 3-я ас. |
заглу́шыцца |
заглу́шацца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
заглушы́ўся |
заглушы́ліся |
| ж. |
заглушы́лася |
| н. |
заглушы́лася |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
угаша́ться страд.
1. гасі́цца, тушы́цца, уту́швацца;
2. заглуша́цца, падаўля́цца; см. угаша́ть.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
подавля́ться страд.
1. душы́цца; падаўля́цца;
2. заглуша́цца, прыглуша́цца;
3. прыгнята́цца; ашаламля́цца, агало́мшвацца; см. подавля́ть 1—3;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Лохнуць 1 ’прагнуць’ (стаўб., Сл. бел. нар. фраз.; Жд. 2). Прасл. loknǫti — дзеяслоў закончанага трывання ад lokati ’хлябтаць’, параўн. бел. локаць ’піць’ (Нас.). Этымалогію гл. лакта́ць. Параўн. таксама Слаўскі (5, 151–153, 160). Куркіна (Этимология–72, 75) супастаўляе славен. lohnẹ́ti ’адчуваць, імкнуцца, патрабаваць’ са славац. lochať ’хлябтаць’, láchať ’хацець, піць’, укр. лохати(ся) ’адчуваць голад’ і зводзіць іх (і іншыя) да асноў: lox‑/las‑/laš‑. Сюды яна адносіць і ўкр. ло́хнути ’быць у адчаі’, ’сумаваць’, параўн. наступнае слова.
*Лохнуць 2, лохнути ’сумаваць, трывожыцца’ (Бес.), рус. гло́хнуць ’сумаваць, быць у адзіноце’, польск. głuchnąć ’сціхаць, замаўкаць’, балг. глъ́хна ’сціхаць’, ’заглушацца пустазеллем (аб расліне)’, глʼкна ’перастаць плакаць, страціўшы голас’. Прасл. gluxnǫti/glъxnǫti (Трубачоў, Эт. сл., 6, 145 і 157). Да глухі (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
покрыва́ться
1. (закрывать себя чем-л.) накрыва́цца;
покрыва́ться одея́лом накрыва́цца ко́ўдрай;
2. (усеиваться, заполняться по поверхности) пакрыва́цца; (обволакиваться) абклада́цца;
щёки покрыва́ются румя́нцем шчо́кі пакрыва́юцца румя́нцам;
не́бо покрыва́ется ту́чами не́ба пакрыва́ецца (абклада́ецца) хма́рамі;
3. перен. (иметь соответствие с чем-л.) пакрыва́цца;
4. страд. накрыва́цца; засціла́цца; кры́цца; пакрыва́цца; абіва́цца, абабіва́цца; паця́гвацца; абклада́цца, абкла́двацца; аху́твацца, аго́ртвацца; заглуша́цца; апла́чвацца; бі́цца; см. покрыва́ть;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)