Зава́лы

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, множны лік, множналікавы

мн.
Н. Зава́лы
Р. Зава́л
Зава́лаў
Д. Зава́лам
В. Зава́лы
Т. Зава́ламі
М. Зава́лах

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

зава́ла

‘перашкода’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. зава́ла зава́лы
Р. зава́лы зава́л
Д. зава́ле зава́лам
В. зава́лу зава́лы
Т. зава́лай
зава́лаю
зава́ламі
М. зава́ле зава́лах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

зава́л

‘перашкода’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. зава́л зава́лы
Р. зава́лу зава́лаў
Д. зава́лу зава́лам
В. зава́л зава́лы
Т. зава́лам зава́ламі
М. зава́ле зава́лах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

зава́л

‘прыстасаванне’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. зава́л зава́лы
Р. зава́ла зава́лаў
Д. зава́лу зава́лам
В. зава́л зава́лы
Т. зава́лам зава́ламі
М. зава́ле зава́лах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

зава́ла

‘лянівы чалавек’

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. зава́ла зава́лы
Р. зава́лы зава́л
Д. зава́лу зава́лам
В. зава́лу зава́л
Т. зава́лам зава́ламі
М. зава́ле зава́лах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

зава́ла

‘лянівы чалавек’

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. зава́ла зава́лы
Р. зава́лы зава́л
Д. зава́ле зава́лам
В. зава́лу зава́л
Т. зава́лай
зава́лаю
зава́ламі
М. зава́ле зава́лах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

утвары́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -во́рыцца; зак.

Атрымацца, узнікнуць.

Утварыліся снежныя завалы.

Утварылася новае таварыства.

|| незак. утвара́цца, -а́ецца.

|| наз. утварэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зава́л, ‑у і ‑а, м.

1. ‑у. Мноства чаго‑н. скіданага, зваленага ў беспарадку. На кожным кроку — вялізныя вываратні, завалы. Краўчанка. Каменныя нагрувашчванні сустракаліся ўсё часцей, пераходзілі ў суцэльныя завалы. Шыцік. // Штучная перашкода, мноства наваленых адно на другое дрэў, бярвён і пад. Зрабіць завал на дарозе. □ Праезду не было. Людзі выйшлі прыбіраць завал з пілкамі і сякерамі. Лужанін.

2. ‑а. Тое, што і завала (у 1 знач.). Хата Паўлюкова была завалена з сярэдзіны сакрэтным завалам. Зарэцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фашы́на, ‑ы. ж.

Спец. Звязаны пучок хворасту, чароту для ўмацавання насыпаў, плацін, дарог і пад. Сёлетняй жа восенню меркавалася хоць бы давесці да ракі і прывесці ў парадак магістраль — разбурыць пабудаваныя ў пачатку вайны завалы, расчысціць і ўмацаваць фашынай рэчышча, дзе-нідзе кранутае плывуном. Краўчанка.

[Ням. Faschine ад лац. fascis — вязка прутоў, пучок.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

утвары́цца, утворыцца; зак.

1. Атрымацца ў выніку чаго‑н., з’явіцца. На дарогах утварыліся снежныя завалы. Новікаў. Шафу мы крыху адсунулі ад сцяны, і за ёю ўтварыўся невялічкі куточак. Кавалёў. // Арганізавацца. Утварылася новае спартыўнае таварыства. □ Утварылася сусветная сацыялістычная сістэма — дзецішча міжнароднага пралетарыяту, яго галоўная заваёва, яго гордасць і надзея. «Звязда».

2. Узнікнуць у сувязі з чым‑н. На нейкі час у хаце ўтварыўся пэўны непарадак. Нечарговы выпадковы сход разгаманіўся вельмі актыўна. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)