забо́йны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. забо́йны забо́йная забо́йнае забо́йныя
Р. забо́йнага забо́йнай
забо́йнае		 забо́йнага забо́йных
Д. забо́йнаму забо́йнай забо́йнаму забо́йным
В. забо́йны (неадуш.)
забо́йнага (адуш.)		 забо́йную забо́йнае забо́йныя (неадуш.)
забо́йных (адуш.)
Т. забо́йным забо́йнай
забо́йнаю		 забо́йным забо́йнымі
М. забо́йным забо́йнай забо́йным забо́йных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

забо́йны¹ гл. забой¹.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

забо́йны², -ая, -ае.

1. Прызначаны для забою², які мае адносіны да забою².

Забойная жывёла.

З. цэх.

Забойная вага (вага тушы без шкуры, галавы, ног).

2. Які дзейнічае смяртэльна, забівае насмерць.

Забойная сіла асколка.

|| наз. забо́йнасць, -і, ж. (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

забо́йны I (для шахты, рудника) забо́йный;

з. механі́зм — забо́йный механи́зм;

~нае мацава́нне — забо́йное крепле́ние

забо́йны II

1. (о скоте) убо́йный, забо́йный;

~ная жывёла — убо́йный (забо́йный) скот;

з. пункт мясакамбіна́та — забо́йный (убо́йный) пункт мясокомбина́та;

2. воен. убо́йный;

~ная сі́ла аско́лка — убо́йная си́ла оско́лка;

○ ~ная вага́ — спец. убо́йный вес

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

забо́йны ​1, ‑ая, ‑ае.

Прызначаны для забою ​1, для працы ў забоі. Забойны механізм.

забо́йны ​2, ‑ая, ‑ае.

1. Прызначаны для забою ​2. Забойны цэх.

2. Які дзейнічае смяртэльна, забівае насмерць. Забойная сіла асколка.

•••

Забойная вага гл. вага.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

забо́й¹, -ю, м. (спец.).

У шахце: канец горнай выпрацоўкі, які паступова прасоўваецца ў ходзе работ і з’яўляецца рабочым месцам гарняка.

|| прым. забо́йны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

забі́ць¹, -б’ю́, -б’е́ш, -б’е́; -б’ём, -б’яце́, -б’ю́ць; -бі; -бі́ты; зак.

1. каго (што). Пазбавіць жыцця або змучыць пабоямі.

З. з ружжа.

Пагражаць з.

З. да паўсмерці.

2. перан., каго (што). Запалохаць, пазбавіць здольнасці супраціўляцца.

З. чалавека маральна.

3. каго (што). Зарэзаць, закалоць на бойні ці на прамысловым паляванні (спец.).

З. свінню на сала.

З. звера.

4. што. Убіць глыбока, да канца; увагнаць.

З. цвік у сцяну.

5. што. Ударамі, рэзкімі штуршкамі загнаць куды-н.

З. гол (загнаць мяч у вароты). З. шар у лузу (на більярдзе).

6. што. Закрыць наглуха, прыбіўшы дошкі і пад.

З. вокны дошкамі.

7. што. Напоўніць да канца чым-н.; закупорыць.

Пясок забіў трубу.

8. зак. да забіваць (у 3 знач.).

◊

Забіць галаву каму чым (разм.) — абцяжарыць памяць чым-н. непатрэбным.

Хоць забі (разм.) — пра немагчымасць што-н. зрабіць.

|| незак. забіва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. забо́й, -ю, м. (да 3 знач.).

З. жывёлы.

|| прым. забо́йны, -ая, -ае (паводле 3 знач.; спец.).

З. цэх.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

забо́йный в разн. знач. забо́йны;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

убо́йный в разн. знач. забо́йны;

убо́йный вес забо́йная вага́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

уби́йственный

1. забо́йны; (смертоносный) смяртэ́льны; смяро́тны; (вредный) шко́дны;

уби́йственный кли́мат смяртэ́льны (шко́дны) клі́мат;

2. перен. (ужасный) жахлі́вы, страшэ́нны; (разящий, уничтожающий) знішча́льны;

уби́йственная жара́ жахлі́вая (страшэ́нная) гарачыня́;

уби́йственная иро́ния знішча́льная іро́нія.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)