жэ́ст
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
жэ́ст |
жэ́сты |
| Р. |
жэ́ста |
жэ́стаў |
| Д. |
жэ́сту |
жэ́стам |
| В. |
жэ́ст |
жэ́сты |
| Т. |
жэ́стам |
жэ́стамі |
| М. |
жэ́сце |
жэ́стах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
жэст, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Рух рукі, галавы, які абазначае што-н. або суправаджае размову.
Энергічны ж.
Мова жэстаў.
2. перан. Які-н. наўмысны ўчынак, разлічаны на знешні эфект.
Зрабіць высакародны ж.
Гэта ўсяго толькі ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
жэст м., прям., перен. жест;
мо́ва жэ́стаў — язы́к же́стов;
гэ́та ўсяго́ то́лькі ж. — э́то всего́ лишь жест
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
жэст, ‑а, М ‑сце, м.
1. Рух рукі, галавы, які суправаджае або замяняе чалавечую мову. Сонцаў дапаўняў свой расказ звыклымі жэстамі, бо яўна не верыў у сілу слова. Мележ. // Рух цела або яго частак наогул. Прывычным вокам Варанецкі агледзеў.. [дакументы], прывычным жэстам узяў асадку і падпісаў некалькі паперак. Скрыган. Нібыта не сваю, незвычайным жэстам, стары ўзняў галаву: — А ён што думаў? Брыль.
2. перан. Які‑н. наўмысны, загадзя разлічаны ўчынак. Знайшліся мецэнаты, якія пачалі рабіць апякун[скі]я жэсты, нават .. даходзіла да «салодкіх абяцанак наладзіць паездкі па Еўропе». У. Калеснік.
[Фр. geste.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Жэст ’рух рукі, галавы і г. д.’ Рус., жест, польск. gest. Ст.-бел. жестъ з пачатку XVII ст. (Булыка, Запазыч.). Паколькі рус. жест у 20–30‑я гады XVIII ст. (Біржакова, Очерки, 361), трэба лічыцца з самастойным шляхам запазычання з франц. geste < лац. gestus (з XV ст., Блох-Вартбург, 289), дзе ад gerō ’несці’ (Эрну-Мейе, 273; Вальдэ-Гофман, 1, 595). Калі не з франц., то, можа, з іншай раманскай крыніцы, дзе g > ž.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
жэст, рух, ківок; кіў (разм.)
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
запраша́льны, -ая, -ае.
Які выражае запрашэнне.
З. жэст.
З. білет.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
віта́льны, -ая, -ае.
Звязаны з прывітаннем.
В. паклон.
В. жэст.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
цыні́чны, -ая, -ае.
Поўны цынізму, бессаромны.
Ц. жэст.
|| наз. цыні́чнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гадлі́вы, -ая, -ае.
Які не можа пераносіць гадкага; грэблівы.
Г. чалавек.
Г. жэст (поўны агіды, грэблівасці).
|| наз. гадлі́васць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)