жа́ла

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. жа́ла жа́лы
Р. жа́ла жа́лаў
Д. жа́лу жа́лам
В. жа́ла жа́лы
Т. жа́лам жа́ламі
М. жа́ле жа́лах

Крыніцы: nazounik2008, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

жа́ла, ‑а, н.

Абл. Джала. Бліскучае жала шаблі са свістам узляцела ўгору. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Жа́ла. Гл. джа́ла.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

жа́ць

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. жну́ жнё́м
2-я ас. жне́ш жняце́
3-я ас. жне́ жну́ць
Прошлы час
м. жа́ў жа́лі
ж. жа́ла
н. жа́ла
Загадны лад
2-я ас. жні́ жні́це
Дзеепрыслоўе
цяп. час жнучы́

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

вы́жаць¹, -жну, -жнеш, -жне; вы́жаў, -жала; вы́жні; -жаты; зак., што.

Правесці жніво на якой-н. прасторы.

В. гектар жыта.

|| незак. выжына́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вы́жаць², -жму, -жмеш, -жме; вы́жаў, -жала; вы́жмі; зак., што.

У спорце: паступова падняць штангу, гіру і пад. ад грудзей уверх да поўнага выпроствання рук.

В. гіру ў пяцьдзясят кілаграмаў.

|| незак. выжыма́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. вы́жым, -у, м.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

русако́сы, ‑ая, ‑ае.

З русымі косамі. [Сымон] паглядаў у адзін бок, дзе пад сонечнай спякотай жала маладая русакосая дзяўчына — яго любая Зоська. Бядуля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́жаць ​1, ‑жну, ‑жнеш, ‑жне; пр. выжаў, ‑жала; заг. выжні; зак., што.

Зжаць на якой‑н. плошчы што‑н. Выжаць лаву жыта. □ Кожнай [жанчыне] хочацца не паддацца, выжаць як мага больш. Васілевіч. // Пражаць. Выжаць сярпамі праходы для жняяркі.

вы́жаць ​2, ‑жму, ‑жмеш, ‑жме; пр. выжаў, ‑жала; заг. выжмі; зак., што.

Падняць паступова штангу, гіру і пад. ад грудзей уверх.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пража́ць сов., в разн. знач. прожа́ть;

жняя́ ~жа́ла ўвесь дзень — жни́ца прожа́ла весь день;

п. прахо́д — прожа́ть прохо́д

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

баразёнка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

1. Памянш. да баразна (у 1, 2 знач.). А я жыта не жала, у баразёнцы ляжала. З нар.

2. Падоўжнае заглыбленне на пласцінках як спосаб гуказапісу. Блішчастая галоўка мембраны вострай іголкай застыла на першай баразёнцы пласцінкі. Паўлаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)